Tam quốc diễn nghĩa (Phan Kế Bính dịch, Bùi Kỷ hiệu đính)

by La Quán Trung

Xem các bản dịch tiếng Việt khác của tác phẩm này tại Tam quốc diễn nghĩa.

Bố cục 5

TAM
QUỐC
DIỄN
NGHĨA

Tác giả: LA QUÁN TRUNG
Dịch giả: PHAN KẾ BÍNH
Hiệu đính: BÙI KỶ

TẬP

1

NHÀ XUẤT BẢN PHỔ THÔNG — BỘ VĂN HÓA

Có bài từ rằng:

Trường giang cuồn cuộn chảy về đông
Sóng dập dồn đãi hết anh hùng
Được, thua, phải, trái, thoắt thành không
Non xanh nguyên vẻ cũ
Mấy độ bóng tàn hồng

Bạn đầu bạc ngư tiều trên bãi
Mảnh trăng thanh gió mát vui chơi
Gặp nhau, hồ rượu đầy vơi
Xưa nay bao nhiêu việc
Phó mặc cuộc nói cười.

BÙI KỶ
dịch

---

MỤC LỤC

TẬP
1

Lời giới thiệu

Lời nói đầu

HỒI THỨ NHẤT:

   Yến vườn đào anh hùng kết nghĩa;
   Chém khăn vàng hào kiệt lập công.

HỒI THỨ HAI:

   Trương dực Đức giận đánh Đốc Bưu;
   Hà quốc cữu mưu giết Hoạn Thụ.

HỒI THỨ BA:

   Tiệc Ôn minh Đổng Trác mắng Đinh Nguyên;
   Dùng vàng bạc Lý Túc dụ Lã Bố.

HỒI THỨ TƯ:

   Bỏ Hán-đế, Trần Lưu lên ngôi;
   Lừa Đổng-tặc, Mạnh Đức dâng kiếm.

HỒI THỨ NĂM:

   Phát kiểu chiếu các trấn ứng Tào-công;
   Phá quan binh, ba ông đánh Lã Bố.

TẬP
2

HỒI THỨ SÁU:

   Đốt Kim Quyết, Đổng Trác làm càn;
   Giấu ngọc tỷ, Tôn Kiên trái ước.

HỒI THỨ BẢY:

   Viên Thiệu qua cầu đánh Công-tôn;
   Tôn Kiên sang sông đả Lưu Biểu.

HỒI THỨ TÁM:

   Kế liên hoàn Vương tư-đồ khéo dụng;
   Đình Phượng-nghi Đổng thừa-tướng đâm khùng.

HỒI THỨ CHÍN:

   Trừ hung bạo, Lã Bố giúp tư-đồ;
   Chiếm Tràng-an, Lý Thôi nghe Giả Hủ.

HỒI THỨ MƯỜI:

   Giúp nhà vua, Mã Đằng khởi nghĩa;
   Báo thù bố, Tào Tháo cất quân.

HỒI THỨ MƯỜI MỘT:

   Lưu Hoàng-thúc cứu Khổng Dung ở Bắc-hải;
   Lã Ôn-hầu phá Tào Tháo thành ở Bộc-dương.

HỒI THỨ MƯỜI HAI:

   Đào Cung-tổ ba lần nhượng Từ-châu;
   Tào Mạnh-đức một phen đánh Lã Bố.

TẬP
3

HỒI THỨ MƯỜI BA:

   Lý Thôi, Quách Dĩ một trận giao binh;
   Dương Phụng, Đổng Thừa hai lần cứu giá.

HỒI THỨ MƯỜI BỐN:

   Tào Mạnh-đức dời giá đến Hứa-đô;
   Lã Phụng-tiên đang đêm cướp Từ-quận.

HỒI THỨ MƯỜI LĂM:

   Thái Sử-từ ham đả Tiểu Bá-vương;
   Tôn Bá-phù tợn giọt Nghiêm Bạch-hổ.

HỒI THỨ MƯỜI SÁU:

   Cửa Viên-môn, Phụng-tiên bắn kích;
   Sông Vị-thủy, Mạnh-đức thua quân.

HỒI THỨ MƯỜI BẢY:

   Viên Công-lộ khởi bảy cánh quân;
   Tào Mạnh-đức gặp ba ông tướng.

HỒI THỨ MƯỜI TÁM:

   Giả Văn-hòa bày núi đánh được giặc;
   Hạ Hầu-đôn rút tên nuốt con ngươi.

HỒI THỨ MƯỜI CHÍN:

   Thành Hạ-bái, Tào Tháo dùng binh;
   Lầu Bạch-môn, Lã Bố tuyệt mệnh.

TẬP
4

HỒI THỨ HAI MƯƠI:

   Tào A-man ra săn ruộng Hứa-điền
   Đổng quốc-cữu vâng chiếu trong Nội-các

HỒI THỨ HAI MƯƠI MỐT:

   Tào Tháo uống rượu luận anh hùng
   Quan-công lừa mưu giết Xa Trụ

HỒI THỨ HAI MƯƠI HAI:

   Viên, Tào đều khởi ba quân mã bộ
   Quan, Trương cùng bắt hai tướng Vương, Lưu

HỒI THỨ HAI MƯƠI BA:

   Nễ Chính-bình khỏa thân mắng giặc
   Cát thái-y đầu độc bị hình

HỒI THỨ HAI MƯƠI TƯ:

   Quốc tặc làm hung giết quý phi
   Hoàng-thúc thua chạy sang Viên Thiệu

HỒI THỨ HAI MƯƠI NHĂM:

   Đóng Thổ-sơn, Quan-công ước ba việc
   Cứu Bạch-mã, Tào Tháo thoát vòng vây

HỒI THỨ HAI MƯƠI SÁU:

   Viên Bản-sơ hao binh tổn tướng
   Quan Vân-trường treo ấn gói vàng

HỒI THỨ HAI MƯƠI BẢY:

   Mỹ nhiệm công cưỡi một ngựa bay nghìn dặm.
   Hán Thọ hầu chém sáu tướng phá năm quan.

HỒI THỨ HAI MƯƠI TÁM:

   Chém Sái Dương, anh em giải nghi
   Hội Cổ-thành, vua tôi họp nghĩa

TẬP
5

HỒI THỨ HAI MƯƠI CHÍN:

   Tiểu bá vương giận chém Vu Cát
   Ngô Tôn Quyền ngồi lĩnh Giang Đông

HỒI THỨ BA MƯƠI:

   Đánh Quan-độ, Bản-sơ bại trận
   Cướp Ô-sào, Mạnh-đức đốt lương

HỒI THỨ BA MƯƠI MỐT:

   Tào Tháo ở Sương-đình, phá vỡ Bản-sơ
   Huyền-đức sang Kinh-châu, nương nhờ Lưu Biểu

HỒI THỨ BA MƯƠI HAI:

   Cướp Ký-châu, Viên Thượng tranh hùng
   Khơi sông Chương, Hứa Du dùng kế

HỒI THỨ BA MƯƠI BA:

   Tào Phi nhân loạn lấy Nhân thị
   Quách Gia dặn kế định Liêu-đông

HỒI THỨ BA MƯƠI TƯ:

   Sái phu nhân nấp nghe chuyện kín
   Lưu Hoàng-thúc nhảy ngựa Đàn-khê

HỒI THỨ BA MƯƠI NHĂM:

   Huyền-đức qua Nam-chương, gặp người ẩn dật
   Đan Phúc đến Tân-dã, tiếp chúa anh minh

TẬP
6

HỒI THỨ BA MƯƠI SÁU:

   Huyền-đức dùng mẹo đánh úp Phàn-thành
   Nguyên-trực tế ngựa tiến cử Gia-cát

HỒI THỨ BA MƯƠI BẢY:

   Tư-mã Huy hai lần tiến danh sĩ
   Lưu Huyền-đức ba lượt đến lều tranh

HỒI THỨ BA MƯƠI TÁM:

   Long trung quyết kế thiên hạ chia ba
   Tôn thị báo thù, Trường-giang đại chiến

HỒI THỨ BA MƯƠI CHÍN:

   Thành Kinh-châu, công tử ba lần cầu kế
   Gò Bác-vọng, quân sư bắt đầu dùng binh

HỒI THỨ BỐN MƯƠI:

   Sái phu nhân thương nghị dâng Ký-châu
   Gia-cát Lượng hỏa công đốt Tân-dã

HỒI THỨ BỐN MƯƠI MỐT:

   Lưu Huyền-đức dắt dân sang đò
   Triệu Tử-long một ngựa cứu chúa

HỒI THỨ BỐN MƯƠI HAI:

   Trương Dực-đức đại náo cầu Trường-bản
   Lưu Dự-châu thua chạy cửa Hán-tân

TẬP
7

HỒI THỨ BỐN MƯƠI BA:

   Gia-cát Lượng khua lưỡi bẻ bọn nho
   Lỗ Tử-kính dùng sức bác lời chúng

HỒI THỨ BỐN MƯƠI TƯ:

   Khổng Minh dùng kế khích Chu Du
   Tôn Quyền quyết mưu đánh Tào Tháo

HỒI THỨ BỐN MƯƠI NHĂM:

   Cửa Tam-giang, Tào Tháo hao binh
   Hội Quần anh, Tưởng Cán mắc mẹo

HỒI THỨ BỐN MƯƠI SÁU:

   Dùng chước lạ, Khổng Minh mượn tên
   Dâng kế mật, Hoàng Cái chịu nhục

HỒI THỨ BỐN MƯƠI BẢY:

   Hám Trạch mật dâng thư hàng giả
   Bàng Thống khéo dụng kế liên hoàn

HỒI THỨ BỐN MƯƠI TÁM:

   Mở tiệc yến, Tào Tháo ngâm thơ
   Khóa chiến thuyền, bắc quân dùng võ

HỒI THỨ BỐN MƯƠI CHÍN:

   Đàn Thất tinh, Gia-cát cầu phong
   Cửa Tam giang, Chu Du phóng hỏa

HỒI THỨ NĂM MƯƠI:

   Gia-cát Lượng khéo tính đường Hoa-dung
   Quan Vân-trường vì nghĩa tha Tào Tháo

TẬP
8

HỒI THỨ NĂM MƯƠI MỐT:

   Tào Nhân lừa đánh quân Đông Ngô
   Gia-cát chọc tức Chu Công-cẩn

HỒI THỨ NĂM MƯƠI HAI:

   Gia-cát Lượng mượn lời từ Lỗ Túc
   Triệu Tử-long lừa mẹo lấy Quế-dương

HỒI THỨ NĂM MƯƠI BA:

   Quan Vân-trường tha Hoàng Trung không giết
   Tôn Trọng-mưu đánh Trương Liêu bị thua

HỒI THỨ NĂM MƯƠI TƯ:

   Ngô quốc thái đến chùa xem rể hiền
   Lưu hoàng thúc động phòng cưới vợ mới

HỒI THỨ NĂM MƯƠI NHĂM:

   Huyền-đức khéo léo, nói khích Tôn phu nhân
   Khổng Minh hai phen trêu tức Chu Công-cẩn

HỒI THỨ NĂM MƯƠI SÁU:

   Tào Tháo ăn mừng đền Đồng-tước
   Khổng Minh ba thứ khích Chu Du

HỒI THỨ NĂM MƯƠI BẢY:

   Cửa Sài-tang, Ngọa-long đến viếng tang
   Huyện Lỗi-dương, Phụng-sồ mới nhận việc

HỒI THỨ NĂM MƯƠI TÁM:

   Mã Mạnh-khởi cất quân báo thù
   Tào A-man cắt râu, vứt áo

HỒI THỨ NĂM MƯƠI CHÍN:

   Hứa Chử cởi trần đánh Mã Siêu
   Tào Tháo xóa thư lừa Hàn Toại

HỒI THỨ SÁU MƯƠI:

   Trương Vĩnh-niên hỏi vặn Dương Tu
   Bàng Sĩ-nguyên bàn lấy Tây Thục

TẬP
9

HỒI THỨ SÁU MƯƠI MỐT:

   Triệu Vân chặn sông giằng lại A-đẩu
   Tôn Quyền đưa thư thoái được Tào man

HỒI THỨ SÁU MƯƠI HAI:

   Giữ Bồi-quan, Dương, Cao nộp sỏ
   Đánh Lạc-thành, Hoàng, Ngụy tranh công

HỒI THỨ SÁU MƯƠI BA:

   Gia-cát Lượng đau lòng khóc Bàng Thống
   Trương Dực-đức vì nghĩa tha Nghiêm Nhan

HỒI THỨ SÁU MƯƠI TƯ:

   Khổng Minh dùng mẹo bắt Trương Nhiệm
   Dương Phụ mượn quân phá Mã Siêu

HỒI THỨ SÁU MƯƠI NHĂM:

   Mã Siêu đại chiến cửa Hà-manh
   Huyền-đức chiếm được đất Tây Thục

HỒI THỨ SÁU MƯƠI SÁU:

   Quan Vân-trường một đao tới hội
   Phục hoàng hậu vì nước bỏ mình

HỒI THỨ SÁU MƯƠI BẢY:

   Bình Hán-trung, Tào Tháo thành công
   Bến Tiêu-diêu, Trương Liêu khét tiếng

HỒI THỨ SÁU MƯƠI TÁM:

   Cam Ninh trăm kỵ cướp Ngụy doanh
   Tả Từ quẳng chén đùa Tào Tháo

HỒI THỨ SÁU MƯƠI CHÍN:

   Bói Chu-dịch, Quản Lộ biết cơ
   Đánh Tào-man, năm người tử tiết

HỒI THỨ BẢY MƯƠI:

   Trương Phi khỏe, dùng mưu lấy Ngõa-khẩu ải
   Hoàng Trung già, bày kế đoạt Thiên-đãng sơn

HỒI THỨ BẢY MƯƠI MỐT:

   Chiếm đối sơn, Hoàng Trung sức nhàn thắng sức mỏi
   Giữ Hán-thủy, Triệu Vân quân ít phá quân nhiều

TẬP
10

HỒI THỨ BẢY MƯƠI HAI:

   Gia-cát Lượng dùng mẹo lấy Hán-trung
   Tào A-man thu quân về Tà-cốc

HỒI THỨ BẢY MƯƠI BA:

   Huyền-đức lên ngôi Hán-trung vương
   Vân-trường đánh chiếm Tương-dương quận

HỒI THỨ BẢY MƯƠI TƯ:

   Bàng Đức mang áo quan, quyết trận tử chiến
   Quan-công khơi dòng nước, tràn ngập bảy quân

HỒI THỨ BẢY MƯƠI NHĂM:

   Quan Vân-trường cạo xương chữa thuốc
   Lã Tử-minh áo trắng sang đò

HỒI THỨ BẢY MƯƠI SÁU:

   Từ Công-minh đánh đến sông Miện-thủy
   Quan Vân-trường thua chạy ra Mạch-thành

HỒI THỨ BẢY MƯƠI BẢY:

   Núi Ngọc-toàn, Quan-công hiển thánh
   Thành Lạc-dương, Tào Tháo cảm thần

HỒI THỨ BẢY MƯƠI TÁM:

   Chữa bệnh rức đầu, hại thân thày thuốc
   Giối giăng truyền lại, hết số gian hùng

HỒI THỨ BẢY MƯƠI CHÍN:

   Anh chẹt em, Tào Thực ngâm thơ
   Cháu hại chú, Lưu Phong chịu tội

HỒI THỨ TÁM MƯƠI:

   Tào Phi bỏ Hiến-đế, cướp vận Viêm Lưu
   Hán-vương lên ngôi rồng, nối dòng đại thống

HỒI THỨ TÁM MƯƠI MỐT:

   Vội báo thù, Trương Phi bị hại
   Mong rửa hận, tiên chủ cất quân

HỒI THỨ TÁM MƯƠI HAI:

   Tôn Quyền hàng Ngụy, chịu cửu tích
   Tiên chủ đánh Ngô, thưởng sáu quân

HỒI THỨ TÁM MƯƠI BA:

   Đánh Hào-đình, tiên chủ bắt được thù nhân
   Giữ Giang-khẩu, thư sinh cất làm đại tướng

TẬP
11

HỒI THỨ TÁM MƯƠI TƯ:

   Lục Tốn đốt sạch trại liên doanh
   Khổng Minh khéo bày đồ bát trận

HỒI THỨ TÁM MƯƠI NHĂM:

   Lưu tiên chủ viết chiếu gửi con côi
   Gia-cát Lượng ngồi yên bình năm đạo

HỒI THỨ TÁM MƯƠI SÁU:

   Tần Bật biện bác, hỏi vặn Trương Ôn
   Từ Thịnh hỏa công, phá quân Ngụy chủ

HỒI THỨ TÁM MƯƠI BẢY:

   Đánh nam khấu, thừa tướng cất quân
   Chống thiên binh, Man vương bị bắt

HỒI THỨ TÁM MƯƠI TÁM:

   Qua Lư-thủy, Phiên vương hai thứ vào tròng
   Biết trá hàng, Mạnh Hoạch ba phen bị bắt

HỒI THỨ TÁM MƯƠI CHÍN:

   Võ-hương hầu bốn phen dùng mẹo
   Nam Man vương năm thứ vào tròng

HỒI THỨ CHÍN MƯƠI:

   Đuổi thú mạnh, sáu chuyến phá quân Man
   Đốt giáp mây, bảy lần bắt Mạnh Hoạch

HỒI THỨ CHÍN MƯƠI MỐT:

   Tế sông Lư, thừa tướng rút quân
   Đánh giặc Ngụy, Võ hầu dâng biểu

HỒI THỨ CHÍN MƯƠI HAI:

   Triệu Tử-long ra sức giết năm tướng
   Gia-cát Lượng dùng mẹo đoạt ba thành

HỒI THỨ CHÍN MƯƠI BA:

   Khương Bá-ước về hàng Khổng Minh
   Võ-hương hầu mắng chết Vương Lãng

HỒI THỨ CHÍN MƯƠI TƯ:

   Gia-cát Lượng nhân tuyết phá quân Khương
   Tư-mã Ý nhanh tay bắt Mạnh Đạt

TẬP
12

HỒI THỨ CHÍN MƯƠI NHĂM:

   Mã Tốc trái lệnh mất Nhai-đình
   Võ hầu gảy đàn đuổi Trọng-đạt

HỒI THỨ CHÍN MƯƠI SÁU:

   Khổng Minh gạt lệ chém Mã Tốc
   Chu Phường cắt tóc lừa Tào Hưu

HỒI THỨ CHÍN MƯƠI BẢY:

   Đánh nước Ngụy, Võ hầu hai lần dâng biểu
   Phá quân Tào, Khương Duy dùng mẹo hiến thư

HỒI THỨ CHÍN MƯƠI TÁM:

   Đuổi quân Hán, Vương Song mắc mưu
   Úp Trần-sương, Võ hầu thắng trận

HỒI THỨ CHÍN MƯƠI CHÍN:

   Gia-cát Lượng cả phá quân Ngụy
   Tư-mã Ý vào cướp Tây Xuyên

HỒI THỨ MỘT TRĂM:

   Quân Hán cướp trại, phá Tào Chân
   Võ hầu đấu trận, nhục Trọng-đạt

HỒI THỨ MỘT TRĂM LINH MỘT:

   Ra Lũng-thượng, Gia-cát giả làm thần
   Vào Kiếm-các, Trương Cáp bị mắc mẹo

HỒI THỨ MỘT TRĂM LINH HAI:

   Tư-mã Ý chiếm giữ Bắc-nguyên, Vị-kiều
   Gia-cát Lượng chế ra trâu gỗ, ngựa máy

HỒI THỨ MỘT TRĂM LINH BA:

   Hang Thương-phương, Tư-mã mắc nạn
   Gò Ngũ-trượng, Gia-cát dâng sao

HỒI THỨ MỘT TRĂM LINH TƯ:

   Rơi sao lớn, thừa tướng qua đời
   Trông tượng gỗ, đô đốc mất vía

HỒI THỨ MỘT TRĂM LINH NĂM:

   Võ hầu dự san mẹo cẩm nang
   Ngụy chủ dỡ lấy mâm thừa lộ

HỒI THỨ MỘT TRĂM LINH SÁU:

   Công-tôn Uyên thua trận chết ở Tương-bình
   Tư-mã Ý giả ốm, lừa được Tào Sảng

HỒI THỨ MỘT TRĂM LINH BẢY:

   Ngụy chủ trao quyền họ Tư-mã
   Khương Duy bại trận núi Ngưu-đầu

TẬP
13

HỒI THỨ MỘT TRĂM LINH TÁM:

   Trong mưa tuyết, Đinh Phụng đánh đoản binh
   Trên tiệc rượu, Tôn Tuấn dùng mật kế

HỒI THỨ MỘT TRĂM LINH CHÍN:

   Vây Tư-mã, mưu lạ Khương Duy
   Bỏ Tào Phương, quả báo nhà Ngụy

HỒI THỨ MỘT TRĂM MƯỜI:

   Văn Ương một ngựa thoái quân hùng
   Bá-ước men sông phá giặc lớn

HỒI THỨ MỘT TRĂM MƯỜI MỘT:

   Đặng Sĩ-tái dùng mẹo phá Khương Bá-ước
   Gia-cát Đản khởi nghĩa đánh Tư-mã Chiêu

HỒI THỨ MỘT TRĂM MƯỜI HAI:

   Cứu Thọ-xuân, Vu Thuyên tử tiết
   Lấy Tràng-thành, Bá-ước dùng binh

HỒI THỨ MỘT TRĂM MƯỜI BA:

   Đinh Phụng lập mẹo đánh Tôn Lâm
   Khương Duy đấu trận phá Đặng Ngải

HỒI THỨ MỘT TRĂM MƯỜI BỐN:

   Tào Mao ruổi xe chết cửa nam
   Khương Duy bỏ lương phá quân Ngụy

HỒI THỨ MỘT TRĂM MƯỜI LĂM:

   Xuống chiếu thu quân, hậu chủ tin gièm
   Mượn nghề làm ruộng, Khương Duy lánh vạ

HỒI THỨ MỘT TRĂM MƯỜI SÁU:

   Đường Hán-trung, Chung Hội chia quân
   Núi Định-quân, Võ hầu hiển thánh

HỒI THỨ MỘT TRĂM MƯỜI BẢY:

   Đặng Sĩ-tái lẻn qua núi Âm-bình
   Gia-cát Chiêm chết tại thành Miên-trúc

HỒI THỨ MỘT TRĂM MƯỜI TÁM:

   Khóc miếu tổ, Lưu Thầm tự tử
   Vào Tây Xuyên, Chung, Đặng tranh công

HỒI THỨ MỘT TRĂM MƯỜI CHÍN:

   Giả đầu hàng, kế hay thành chuyện hão
   Nhường ngôi báu, người sau học lối xưa

HỒI THỨ MỘT TRĂM HAI MƯƠI:

   Tiến Đỗ Dự, lão tướng dâng mẹo hay
   Bắt Tôn Hạo, tam phân lại hợp nhất