Thuốc hoàn hồn/3
Bái hát chữ « Kiệm »
Ơn Trời Đất với ông cha trước, dành rừng vàng biển bạc lại cho ta. Một hột cơm là một giọt máu pha, một sợi vải mòn biết bao là đốt ngón!
« Nhất thốn sơn hà kim nhất thốn », của ông cha mà hao tổn lẽ nào đành? Tiền-tài là máu-mủ của dân-sinh, biết ái-tích mới lợi mình và lợi nước. Trách những kẻ tham bề khoái-lạc, vất máu-me mà rước lấy giống chi chi: nào bít-qui (biscuit), nào sâm-banh (champagne), nào cô-nhát (Cognac), rằng sang trọng có gì là sang trọng? Của hữu-dụng đem làm vô-dụng, nuốt khỏi mồm thời vào bụng đã ra khu. Ăn gì cũng có cái no, ta xưa đâu có sữa-bò bánh tây?
Còn một việc càng kỳ cho họ, áo sa-tanh, áo lụa cẩm-châu. Tơ vải ta chốn đâu chẳng có, học văn-minh say vỏ bỏ hồn. Của thằng dại nuôi thằng khôn, đắp mồ xa-xỉ để chôn mình vào. Trong dòng-họ biết bao người cực-khổ, tiếng khóc, riêng mình nhẻ bít tai chăng? Bớt ăn ngon mặc đẹp chút gọi rằng, ơn xẻ áo, chia cơm còn mãi mãi. Huống thế-sự hữu thành thời hữu bại, kìa giang-hà đầy mãi có khi vơi. Giàu nghèo sướng khổ lần hồi, nếu không dè-dặt có Trời nào thương? Giầu Thạch-sùng treo gương chết đói, sang Lý-Tư đến nỗi sát-thân. Sao bằng: tiết-dụng ái-nhân, thời người nhờ cậy mà thân cũng toàn. Lòng Trời vẫn chẳng ghen ai cả, tiếc của Trời, Trời trả phúc cho. Mặc vừa ấm, ăn vừa no, của ta, ta để đắp-bồ cho ta. Nghĩ máu mủ của cha ông trước, dành một phần ích được một phần. Hay được « Kiệm » thời « Nhân » cũng được, mình xong rồi, ích nước lợi dân. Của đâu đầy túi ngoại-nhân, mỡ dầu đâu để báo quân gạt mình? Gương « Xa » « Kiệm » rành rành trông thấy, kiệm thời lên, xa-xỉ thời lui. Con ta ôi! Cháu ta ôi! Của ta là của những người ta xưa. Kìa đảng sãn, phá gia ai đó, xin các con trông họ làm gương! Những điều xa-xỉ chớ màng!