Sử ký của Tư Mã Thiên, do Nhượng Tống dịch
XXVI. — Lời tán về truyện Phạm Thư, Sái Trạch

XXVI. — LỜI TÁN VỀ TRUYỆN PHẠM THƯ, SÁI TRẠCH

Thày Hàn cho rằng: « Dài vạt áo khéo múa! Nhiều tiền vốn khéo buôn »! Lời đó có lẽ thật!

Phạm-Thư, Sái-Trạch đều là hạng biện-sĩ cả. Vậy mà du-thuyết các vua Chư-Hầu, đến bạc đầu không gặp ai dùng, nào phải mưu-kế vụng đâu, tại thuyết vào những nước yếu sức cả.

Kịp khi hai người lang-thang sang nước Tần, nối gót nhau lấy ngôi Khanh, Tướng, để công, danh với đời, cốt-nhiên vì thế mạnh, yếu có khác nhau! Thế nhưng người ta cũng có khi ngẫu-nhiên mà gặp. Bậc tài-giỏi phần nhiều như thế. Như hai chàng mà không đắc ý, biết bao nhiêu là người! Thế nhưng hai chàng mà không khốn-khổ, thì cũng có biết tức đâu!