Hựu thượng hậu viên sơn cước

by Đỗ Phủ

Nguyên văn chữ Hán	Phiên âm Hán-Việt	Bản dịch của Nhượng Tống
又上後園山腳 昔我遊山東， 憶戲東嶽陽。 窮秋立日觀， 矯首望八荒。 朱崖著毫發， 碧海吹衣裳。 蓐收困用事， 玄冥蔚強梁。 逝水自朝宗， 鎮名各其方。 平原獨憔悴， 農力廢耕桑。 非關風露雕， 曾是戍役傷。 於時國用富， 足以守邊疆。 朝廷任猛將， 遠奪戎虜場。 到今事反覆， 故老淚萬行。 龜蒙不復見， 況乃懷舊鄉。 肺萎屬久戰， 骨出熱中腸。 憂來杖匣劍， 更上林北岡。 瘴毒猿鳥落， 峽幹南日黃。 秋風亦已起， 江漢始如湯。 登高欲有往， 蕩析川無梁。 哀彼遠征人， 去家死路旁。 不及祖父塋， 累累冢相當。	Hựu thượng hậu viên sơn cước Tích ngã du Sơn Đông, Ức hý đông Nhạc Dương. Cùng thu lập Nhật Quan, Kiểu thủ vọng bát hoan. Chu nhai trước hào phát, Bích hải xuy y thường. Nhục thu khốn dụng sự, Huyền minh uý cường lương. Thệ thuỷ tự triều tông, Trấn danh các kỳ phương. Bình nguyên độc tiều tuỵ, Nông lực phế canh tang. Phi quan phong lộ điêu, Tằng thị thú dịch thương. Ư thời quốc dụng phú, Túc dĩ thủ biên cương. Triều đình nhậm mãnh tướng, Viễn đoạt nhung lỗ trường. Đáo kim sự phản phục, Cố lão lệ vạn hành. Quy Mông bất phục kiến, Huống nãi hoài cựu hương. Phế nuy thuộc cửu chiến, Cốt xuất nhiệt trung trường. Ưu lai trượng hạp kiếm, Canh thượng lâm bắc cương. Chướng độc viên điểu lạc, Hạp can nam nhật hoàng. Thu phong diệc dĩ khởi, Giang Hán thủy như thang. Đăng cao dục hữu vãng, Đãng tích xuyên vô lương. Ai bĩ viễn trưng nhân, Khứ gia tử lộ bàng. Bất cập tổ phụ doanh, Luỹ luỹ trủng tương đương.	Lên chân núi vườn sau Xưa kia ta tới Sơn Đông Đùa lên đỉnh Thái xa trông phương trời Cuối thu, Nhật Quán đứng chơi Áo bay bể biếc tóc phơi nắng hồng Bốn mùa tiết sắp sang đông Từng phương núi đứng trăm sông nước về Đồng bằng riêng vẻ ủ ê Nương dâu ruộng lúa bốn bề bỏ hoang Phải đâu tàn gió táp sương Phu xua lính bắt đau thương bằng mười Nước giàu các tướng có tài Triều đình quyết cướp đất ngoài biên cương Việc đời thay đổi không thường Ông già bà cả muôn hàng lệ sa Quy Mông cách mấy chừng xa Trông vời nào thấy quê nhà ở đâu Chiến tranh sốt ruột bấy lâu Suyễn lên từng dạo, sườn đau đã chồn Bên ngàn chống lưỡi gươm cùn Buồn tình lại đứng đỉnh cồn trông ra Úa vàng ánh nắng trời xa Rừng thiêng vượn ngã chim sa nặng nề Gió thu, sông chảy xiết ghê Không cầu, không lái, muốn về chỉn khôn Thương thay lạ nước lạ non Bỏ nhà ai đó, chết chôn bên đường Hồn tàn chẳng tới quê hương Ông cha còn được nắm xương vùi gần