Văn tế Trần Trọng Kim

by Đông Hồ

Than ôi!
Cuộc cổ kim một nhoáng, mở triêu khép tịch, can chi mà phải thở than
Tình văn mặc trăm năm, tử biệt sinh ly, có lẽ nào không kể lể!
Kẻ chưa mất mà tiếng tên đã mất,
Sống vẫn hư sinh.
Người không còn mà sự nghiệp hãy còn
Chết là quan hệ.
Nhớ tiên sinh xưa.
Trí dõi sáng mặt trời.
Học nói sâu lòng bể.

Dẫu theo Tây thực văn minh.
Vẫn giữ Đông phương phong thể.
Cười nhân nói nghĩa.
Hồng Lan vượng khí vun tình;
Đứng phép ngồi khuôn.
Thủ tứ phong đúc vẻ.
Giáng trướng nức mùi lan huệ, đầm ấm xuân phong,
Công môn tươi vẻ lý đào, êm đềm hòa khí.
Đạo gia Phật lục,
Biểu dương triết lý uyên nguyên;
Nho giáo học khoa,
Nghiên cứu luân thường đạo lý.
Thấy ngôn ngữ chi ly bất nhất,
Soạn nên hai quyển phạm văn,
Nghĩ tổ trên đề tạo gian nan,
Chép ngót nghìn trang sử ký.
Bôn Chiêu đảo bồi hồi lòng cố quốc,
Đem lời Hàn luật dịch Đường Thi.
Tục Tố Như san định khúc tân thanh,
Chua truyện Đoạn trường thơ Lãm thúy.
Đàn xưa văn hóa.
Nghề từ chương từng tỏ dạ ưu thì;
Hội mới Vũ đài,
Tài chính trị thử ươm tay không thế.
Khi vận nước sắp vàng tươi son đỏ,
Cờ quẻ ly phất phới Viêm thiên
Giữa cuộc đời đang sóng dập gió dồn
Ý toàn quốc xôn xao hội nghị

Tài chẳng phải thời,
Tuổi không kịp chí
Vào Nam trung chưa mượn đũa trù mưu
Từ Đà Lạt bỗng báo tin thệ thế!
Ôi!
Đêm tàn sao lạc
Khuất nẻo Lâm viên,
Năm lạnh nước trôi,
Nao dòng Bến nghé!
Linh thấn nghìn trùng đất Bắc
Ngưu hồ mây nước đìu hiu,
Tâm hương một nén miền Nam,
Lộc dã cỏ hoa lặng lẽ
Hỏi thăm dấu cũ
Chưa tan hào khí Đông A,
Lần dở văn xưa,
Còn để tinh anh sông Lệ
Còn sống được khóc thương người chết
Tao phùng một hội làng văn,
Ở xa mà lòng tưởng như gần
Truy điệu mấy hàng mực lệ

Đông Hồ cẩn thảo
Đọc trong lễ truy điệu.
Ngày 13-12-53 ở Saigon.