Từ điển Việt–Bồ–La/I
í: intenção: intentio, nis. mạc í ai: conforme a intenção decada hũ: intentum ſuum ſeu voluntatem ſuam quiuis ſequatur. í mầy làm ſao: qual he o voſto intento, que pretendeis: intentio tua quænam eſt ? tôi có í: tenho intenção: intentionem habeo. vô í: ſem intenção, ſem aduertir: inaduertenter. đã hiẻu í: ià entendì: intentum percepi. í sách: o ſentido do libro: ſenſus ſeu intentũ libri. nghĩa, idem.
i, áo: cabaya: veſtis oblonga, toga æ.
yả: cagar: caco, as. immodeſta vox. alij, yẻ, modeſtè dic, đi đàng, đi ngŏài, đi ſou᷄.
jà, vide già.
ích: proueito: vtilitas, atis. ích gí: que proueito: emolumenti quid ?
yẻ, vide yả.
iẻ, vide gẻ.
yếm: corpinho de molher com que cobre os peitos: mammillare, is.
yểm: encantar, ou afogentar por virtude oculta: præſtigijs fugare. ſic yẻm thần; encantar o diabo que chamão tutelar afogentandoo pera que não acuda a aldea como fingẽ os gentios: incantare diabolum quem Ethnici vocant patronum, vt fugatus mala non auertat à pago ſibi cõmiſſo, vt ſtultè putant Ethnici.
yên: pas: pax cis. yên ổn: quieto: tranquillus, a, vm. bàng yên, idem. chảng yên mình: não ter ſaude: ſanitate carere. an, idem.
yên thinh yên: cidra: malum citreum.
yén ſaò: ninho de paſſaro; comer pretioſo: nidus quarundam auium, qui eſt pretioſus ad edendum. tổ én, idem.
yến, làm yến: aparelhar meſa redonda pera alguem comer: menſam rotundam parare vt aliquis comedat. làm cỗ, idem.
yến, một yến: des cates ou arrateis: decem libræ. hai yến: vinte cates: viginti libræ &c.
yết hàu: eſquinencia: angina, æ.
yêu: amar, estimar, contentarſe: amo, as, in pretio
habere. chảng yeu: não quero, não me contenta: nolo, non placet.
yếu: fraco: debilis, e. yếu đuối, idem. yếu liẹt: doente: ægrotus, a, vm. cột yếu: coluna fraca: debilis columna.
yểu, chết yểu: morrer de pouca idade: iuuenem mori. khi thụ khi yểu: ha quem viue muito e tambem quem morre cedo: citò morientes dantur, ſunt & qui diù viuunt.
jì, vide gì.
im: terra boa pera ſemear: campus ad ſæmen aptus.
in: imprimir, impreſsão: typographia, typis mandare. in sách: imprimir liuros: typis mandare libros. cắt ꞗĕán in: abrir estampa na taboa: incidere tabulas ad typographiam. ꞗĕải in: canga pintada: typis depicta tela. in mẹo: encaixos: inſertio, nis.
ỉnh ương: ſuppos de grande barriga: vaſa quædam magna & extenſa ex cannis indicis confecta in quibus oriza mundatur.
jó, vide gió.
jờ, vide giờ.
yợ ra: arrotar; eructo, as. ực ra, ơ, idem.
ít: tambem: etiam.
ít: hum pouco: parum. ít chớ: pouco e não mais; parum tantum. ít nữa: hum pouco mais; parum adhuc. ít nữa: daqui hum pouco; ſtatim paulo poſt.
jủ, vide giủ.
jữ, vide giữ.