Quan về vườn  (1928) 
của Honorat de Bueil, seigneur de Racan, do Phan Khôi dịch

Bản dịch đăng trên Đông Pháp thời báo, Sài Gòn, số 716 (5.5.1928)

Nguyên văn tiếng Pháp Bản dịch của Phan Khôi

LA RETRAITÉ

Tircis, il faut penser à la retraite:
La course de nos ans est plus qu'à demi faite,
L'âge insensiblement nous conduit à la mort.
Nous avons assez vu, sur la mer de ce monde,
Errer au gré des flots notre nef vagabonde;
Il est temps de jouer des délices du port.
Le bien de la fortune est le bien périssable;
Quand on bâtit sur elle on bâtit sur le sable.
Plus on est élevé, plus on court de dangers:
Les grands pins sont en butte au coup de la tempête,
Et la rage des vents brise plutôt le faite,
Des maisons de nos rois que les toits des bergers.
O bien heureux celui qui peut de sa mémoire
Effacer pour jamais ce vain espoir de gloire,
Dont l'inutile soin traverse nos plaisirs,
Et qui, loin retiré de la foule importune,
Vivant dans sa maison, content de sa fortune,
A, selon son pouvoir, mesuré ses désirs!
Il laboure le champ que labourait son père,
Il ne s'informe point de ce qu'on délibère
Dans ces graves conseils d'affaires sccablés;
Il voit sans intérêt la mor grosse d'orages,
Et n'observe des vents les sinistres préseges,
Que pour le soin qu'il a du salut de ses blés.
Il soupire en repos l'ennui de sa vieillesse
Dans ce même foyer où sa tendre jeunesse
A vu dans le berceau ses bras emmaillotés;
Il tient par les moissons registre des années,
Et voit de temps en temps leurs courses enchainées
Vieillir avec lui les bois qu'il a plantés.

RACAN

QUAN VỀ VƯỜN

Khuyên ai khá liệu bài qui khứ,
Cuộc trăm năm già nửa đi rồi.
Vô tình ngày tháng đưa thoi,
Dắt nhau đến cái chết coi cũng gần.
Đã lắm lúc biển trần phiêu đãng,
Một lá lau bao quản sóng dồi,
Bây giờ bờ đã đến rồi,
Là ngày hưởng lấy phước trời ban cho.
Cái phú quý là đồ hay nát,
Cất nhà trên đồi cát mà chi!
Xưa nay những kẻ cao vì,
Càng vinh hiển lắm càng nguy hiểm nhiều.
Cây cả phải đứng liều bão đánh,
Nhà cao thường mắc trận gió day.
Sau khi tường đổ ngói bay,
Lều tranh mấy nóc mà đây vẫn còn.
Sướng thay kẻ bụi hồng rũ sạch,
Lòng chẳng còn ham thích lợi danh.
Sá chi những vật ngoài mình,
Làm cho bận đến tấm tình thong dong.
Đem mình để ngoài vòng cho khỏe,
Thú điền viên nhẹ nhẻ thân già.
Đo lòng toan rộng lo xa,
Theo vành duyên phận, chẳng là vui thay!
Ruộng mấy khoảnh giỏi cày người trước,
Một đôi trâu tha thướt chiều thu,
Rảnh mình là khách giang hồ,
Đã trong lăng miếu mưu mô mặc người,
Vậy có lúc cơn trời giông tố,
Nhìn biển khơi sóng gió tha hồ,
Chút con mắt thấy lòng lo,
Mùa màng là kẻ nông phu thường tình.
Lại có lúc buồn mình tuổi tác,
Chốn thảo đường gởi xác từ đây.
Mà xưa cách mấy năm nay,
Vốn là thằng bé chốn nầy mà ra.
Lấy mùa gặt suy qua Giáp Tý,
Cõi trần gian biết mấy xuân thu,
Lần lần bóng xế nhành dâu,
Một sân tùng hóa, nửa đầu sương sa.

C.D.

 Tác phẩm này là một bản dịch và có thông tin cấp phép khác so với bản quyền của nội dung gốc.
Bản gốc:

Tác phẩm này, được phát hành trước ngày 1 tháng 1 năm 1929, đã thuộc phạm vi công cộng trên toàn thế giới vì tác giả đã mất hơn 100 năm trước.

 
Bản dịch:

Tác phẩm này thuộc phạm vi công cộng vì thời hạn bảo hộ bản quyền của nó đã hết ở Việt Nam. Nếu là tác phẩm khuyết danh, nó đã được công bố lần đầu tiên trước năm 1960. Đối với các loại tác phẩm khác, tác giả (hoặc đồng tác giả cuối cùng) của nó đã mất trước năm 1974. (Theo Điều 27, Luật Sở hữu trí tuệ Việt Nam sửa đổi, bổ sung 2009 bắt đầu có hiệu lực từ năm 2010 và điều khoản kéo dài bản quyền đối với tác phẩm khuyết danh từ 50 thành 75 năm nhưng không hồi tố)


Ngoài ra, một tác phẩm của Việt Nam thuộc phạm vi công cộng tại Việt Nam theo quy định này cũng thuộc phạm vi công cộng tại Hoa Kỳ chỉ nếu nó thuộc phạm vi công cộng tại Việt Nam vào ngày 23 tháng 12 năm 1998, tức là: tác phẩm khuyết danh đã được công bố lần đầu tiên trước năm 1948; đối với các loại tác phẩm khác, tác giả (hoặc đồng tác giả cuối cùng) của nó đã mất trước năm 1948 tác phẩm chưa bao giờ được xuất bản tại Hoa Kỳ trước ngày 23 tháng 12 năm 1998. (Theo Tuyên cáo 7161 của Tổng thống Bill Clinton áp dụng Đạo luật Thỏa thuận Vòng đàm phán Uruguay (URAA) đối với các tác phẩm được xuất bản lần đầu tiên tại Việt Nam)