hiển-đạt cái thân hình và cho rỡ-ràng mẹ cha, chứ không lo nghĩ làm việc gì khác nữa. Hễ ai đi học mà vì lẽ gì thi không đỗ, làm quan không được, thì bức chí quay ra làm giặc để tìm cách hiển-vinh, thành ra trong nước hay có giặc-giã.
Nước nghèo, dân khổ, lại phải lúc có nhiều tai-biến, người ngoài vào xâm-lược, triều-đình ngơ-ngác không biết xoay-xở ra thế nào, lòng người ly-tán, phân ra bè nọ đảng kia, giết-hại lẫn nhau. Ấy là cái tình-thế nước Việt-nam ta vào cuối đời Tự-đức là thế, cho nên sự nguy-vong mới xảy ra vậy.