những người hào-kiệt, hùng cứ một phương. Năm tân-hợi (951) đời Hậu Ngô-vương, Nam-Tấn-vương và Thiên-Sách-vương đã đem quân vào đánh không được. Đến khi nhà Ngô mất rồi, Đinh bộ Lĩnh hàng được Sứ-quân Phạm Phòng-át 范 防 遏, phá được Đỗ-động của Đỗ cảnh Thạc 杜 景 碩. Từ đó đánh đâu được đấy, cho nên chúng tôn là Vạn-thắng-vương 萬 勝 王. Chỉ trong một năm mà vương binh được các Sứ-quân và lập thành nghiệp đế.
Năm mậu-thìn (968) Vạn-thắng-vương lên ngôi Hoàng-đế, tức là Tiên-hoàng-đế, đặt quốc-hiệu là Đại-cồ-việt 大 瞿 越, đóng đô ở Hoa-lư. Tiên-hoàng xây cung-điện, chế triều-nghi, định phẩm-hàm quan văn quan võ, phong cho Nguyễn Bặc 阮 匐 làm Định quốc công, Lê Hoàn 黎 桓 làm Thập-đạo tướng-quân 十 道 將 軍, và phong cho con là Đinh Liễn làm Nam-việt-vương.
Năm canh-ngọ (970) Tiên-hoàng đặt niên-hiệu là Thái-bình nguyên-niên 太 平 元 年, và đặt năm ngôi Hoàng-hậu.
Trong khi vua Đinh Tiên-hoàng dẹp loạn Sứ-quân ở nước ta, thì ở bên Tàu ông Triệu khuông Dận 趙 匡 胤 nối nghiệp nhà Hậu-Chu 後 周 tức là vua Thái-tổ nhà Tống. Đến năm canh-ngọ (970) vua Thái-tổ nhà Tống sai tướng là Phan Mỹ 潘 美 sang đánh lấy Nam-Hán 南 漢. Vua Tiên-hoàng sợ quân nhà Tống 宋 sang đánh, bèn sai sứ sang thông hiếu với Tống-triều.
Năm nhâm-thân (972) Tiên-hoàng lại sai Nam-việt-vương là Liễn đem đồ phương vật sang cống nhà Tống. Vua nhà Tống sai sứ sang phong cho Tiên-hoàng làm Giao-chỉ quận vương 交 趾 郡 王 và phong cho Nam-việt-vương Liễn làm Tĩnh-hải-quân Tiết-độ-sứ, An-nam đô-hộ.
Từ đó nước ta cứ giữ lệ sang triều cống nước Tàu.
Việc chính-trị trong nước thì lúc bấy giờ còn có nhiều người quen thói lúc loạn, không chịu tuân theo luật-lệ. Tiên-hoàng phải dùng oai để trừng-trị những bọn gian-ác: đặt vạc dầu ở trước điện, nuôi hổ báo ở trong vườn, rồi hạ lệnh rằng