Trang:Viet Nam Su Luoc 1.djvu/232

Trang này đã được phê chuẩn.
220 — VIỆT - NAM SỬ - LƯỢC
 

ở Hoàng-giang có Nguyễn đa Cấu 阮 多 構, Trần Nhuế 陳 芮; ở Thủy-đường có Lê Ngã 黎 餓, nổi lên làm loạn, quân nhà Minh phải đi đánh-dẹp các nơi cho nên Bình-định-vương ở vùng Thanh-hóa cũng được nhân dịp mà dưỡng uy súc nhuệ.

5. BÌNH-ĐỊNH-VƯƠNG VỀ ĐÓNG LỖI-GIANG. Năm canh-tí (1420) Bình-định-vương đem quân ra đóng ở làng Thôi, định xuống đánh Tây-đô, tướng nhà Minh là Lý Bân được tin ấy, đem quân đến đánh, đi đến chỗ Thi-lang, bị phục binh của vương đánh phá một trận, quân Minh bỏ chạy. Vương lại đem quân lên đóng ở Lỗi-giang 磊 江[1] và ở đồn Ba-lậm. Quân Minh phải lùi về đóng ở Nga-lạc và Quan-du để phòng giữ Tây-đô.

6. NGUYỄN TRÃI. Khi Bình-định-vương về đánh ở Lỗi-giang, thì có ông Nguyễn Trãi 阮 薦[2] vào yết-kiến, dâng bài sách bình Ngô, vua xem lấy làm hay, dùng ông ấy làm tham-mưu.

Ông Nguyễn Trãi là con ông Bảng-nhãn Nguyễn phi Khanh 阮 飛 卿. Đời nhà Hồ, ông đã thi đỗ tiến-sĩ (1400). Khi ông Nguyễn phi Khanh bị nhà Minh bắt về Kim-lăng, ông theo khóc, lên đến cửa Nam-quan không chịu trở lại. Ông Phi Khanh bảo rằng: « Con phải trở về mà lo trả thù cho cha, rửa thẹn cho nước, chứ đi theo khóc-lóc mà làm gì? » Từ đó ông trở lại, ngày đêm lo việc phục thù. Nay ra giúp Bình-định-vương bày mưu định kế để lo sự bình-định.

7. BÌNH-ĐỊNH-VƯƠNG PHÁ QUÂN TRẦN TRÍ. Đến tháng 11 năm tân-sửu (1421) tướng nhà Minh là Trần Trí 陳 智 đem mấy vạn quân đến đánh Bình-định-vương ở đồn Ba-lậm, lại ước với người Lào sang cùng đánh hai mặt. Vương mới hội các tướng lại bàn rằng: Quân kia tuy nhiều,

  1. Lỗi-giang là tên một khúc sông Mã-giang ở vùng trên huyện Cẩm-thủy.
  2. Ông Nguyễn Trãi là cháu ngoại ông Trần nguyên Đán, bởi vậy ông cùng với Trần nguyên Hãng có tình thân.
    Ông Nguyễn Trãi và ông Trần nguyên Hãng là người đại công-thần nhà Lê, sau đều bị giết hại cả.