CHƯƠNG XIII
THUỘC NHÀ MINH
( 1414 — 1427 )
- Việc chính-trị nhà Minh
- Việc tế-tự
- Cách ăn-mặc
- Sự học-hành
- Việc trạm-dịch
- Việc binh-lính
- Phép hộ-thiếp và hoáng-sách
- Việc thuế-má
- Việc sưu-dịch
- Quan-lại
1. VIỆC CHÍNH-TRỊ NHÀ MINH. Trương Phụ lấy được châu Thuận-hóa và châu Tân-bình rồi, làm sổ biên số dân đinh ở hai châu ấy, đặt quan cai-trị và để quân-binh ở lại phòng giữ chỗ giáp-giới nước Chiêm-thành. Đến tháng 8 năm giáp-ngọ (1414) Trương Phụ và Mộc Thạnh về Tàu, đem những đàn-bà con-gái về rất nhiều.
Bọn Hoàng Phúc 黄 福 ở lại sửa-sang các việc trong nước để khiến cho người An-nam đồng-hóa với người Tàu. Lập ra đền-miếu, bắt người mình cúng-tế theo tục bên Tàu, rồi từ cách ăn-mặc cho chí sự học-hành, việc gì cũng bắt theo như người Tàu cả. Còn cái gì là di-tích của nước mình như là sách-vở, thì thu-nhặt đem về Tàu hết sạch. Lại đặt ra thuế-lệ, bổ thêm sưu-dịch để lấy tiền-của, làm cho dân ta bấy giờ phải nhiều điều khổ-nhục.
