Trang:Viet Nam Su Luoc 1.djvu/204

Trang này đã được phê chuẩn.
192 — VIỆT - NAM SỬ - LƯỢC
 

Năm quí-mùi (1403) nhà Hồ lại muốn lấy những đất Bạt-đạt-gia, Hắc-bạch, và Sa-ly-nha về phía nam những đất đã nhường năm trước, bèn sai Phạm nguyên Khôi 范 元 瑰 và Đỗ Mãn 杜 滿 đem thủy-bộ cả thảy 20 vạn quân sang đánh Chiêm-thành. Quân nhà Hồ vào vây thành Đồ-bàn hơn một tháng trời mà đánh không đổ, lương-thực hết cả, phải rút quân về. Lần này hao binh tổn tướng mà không có công-trạng gì.

5. VIỆC GIAO-THIỆP VỚI NHÀ MINH. Khi Hồ Hán Thương mới lên ngôi, thì cho sứ sang nhà Minh nói dối rằng: vì chưng dòng-dõi nhà Trần không còn người nào nữa, cho nên cháu ngoại lên thay để quyền-lý việc nước.

Đến khi vua Thái-tổ nhà Minh mất, Hoàng-thái-tôn lên ngôi tức là vua Huệ-đế. Bấy giờ hoàng-thúc là Yên-vương Lệ 燕 王 棣, đóng ở Yên-kinh, quyền to thế mạnh, có ý tranh ngôi của cháu, bèn khởi binh đánh lấy Kim-lăng, rồi lên làm vua, tức là vua Thành-tổ 成 祖, đóng đô ở Yên-kinh (Bắc-kinh).

Khi Thành-tổ dẹp xong dư-đảng nhà Nguyên ở phía bắc rồi, có ý muốn sang lấy nước An-nam, cho nên nhân khi Hồ Hán Thương sai sứ sang xin phong, vua Thành-tổ sai quan là Dương Bột sang xem hư thực thể nào. Hồ quí Ly bèn bắt những quan viên phụ lão làm tờ khai nói y như lời sứ An-nam đã sang nói. Vì thế cho nên Thành-tổ không có cớ gì mà từ-chối, phải phong cho Hồ Hán Thương làm An-nam quốc-vương 安 南 國 王.

Đến năm giáp-thân (1404) có Trần Khang 陳 康 ở mạn Lão-qua đi đường Vân-nam sang Yên-kinh, đổi tên là Trần thiêm Bình 陳 添 平, xưng là con vua Nghệ-tông rồi kể rõ sự tình Hồ quí Ly tiếm nghịch. Vua Thành-tổ nhà Minh sai quan ngự-sử Lý Ỷ 李 錡 sang tra-xét việc ấy. Lý Ỷ về tâu quả thật là họ Hồ làm điều thoán-đoạt.

Từ đấy nhà Minh muốn mượn tiếng đánh Hồ để lấy đất An-nam. Ở bên này cha con họ Hồ cũng biết ý ấy, hết sức tìm cách chống-giữ.