Trang:Viet Nam Su Luoc 2.pdf/118

(Đổi hướng từ Trang:Viet Nam Su Luoc.djvu/118)
Trang này đã được hiệu đính, nhưng cần phải được phê chuẩn.

Pháp làm giám-mục đạo Gia-tô, tên là Bá-đa-lộc 百 多 祿 (Pierre Pigneau de Béhaine, évèque d'Adran) khi ấy đang ở đất Chantaboun (thuộc nước Tiêm-la), ngài bèn sai người đến bàn việc. Ông Bá-đa-lộc nói nên sang cầu-cứu nước Pháp, nhưng phải cho Hoàng-tử đi làm tin thì mới được.

Nguyễn-vương theo lời ấy, bèn giao Hoàng-tử Cảnh 景 và cái quốc-ấn cho ông Bá-đa-lộc, lại làm tờ quốc-thư cho ông ấy được quyền tự tiện sang thương-nghị với chính-phủ Pháp để xin viện binh.

Tờ quốc-thư ấy có 14 khoản, đại-lược nói nhờ ông Bá-đa-lộc sang xin nước Pháp giúp cho 1.500 quân và tàu bè, súng ống, thuốc đạn, đủ cả mọi thứ. Nguyễn-vương xin nhường cho nước Pháp cửa Hội-an (Faifo), đảo Côn-nôn và để riêng cho người nước Pháp được đặc quyền vào buôn-bán ở nước Nam[1].

Nguyễn-vương lại làm một cái thư riêng để dâng cho vua nước Pháp, và sai quan phó-vệ-úy là Phạm văn Nhân 范 文 仁, quan cai-cơ là Nguyễn văn Liêm 阮 文 廉 theo hộ vệ Hoàng-tử Cảnh bấy giờ mới có 4 tuổi.

Mọi sự đã xếp-đặt cả rồi, nhưng vì còn trái mùa gió cho nên ông Bá-đa-lộc chưa khởi-hành được. Nguyễn-vương tuy đã nghe lời ông Bá-đa-lộc định sang cầu-cứu nước Pháp, nhưng trong bụng chưa quyết hẳn, còn có ý muốn nhờ nước Tiêm-la.

Nguyên lúc đánh thua ở Sài-côn, Châu văn Tiếp chạy sang Tiêm-la cầu-cứu. Đến tháng 2 năm giáp-thìn (1784) vua Tiêm-la sai tướng là Chất si Đa đem thủy-quân sang Hà-tiên, tìm Nguyễn-vương để mời sang bàn việc. Nguyễn-vương lại tiếp được mật biểu của Châu văn Tiếp, cho nên mới đến hội với tướng nước Tiêm, rồi cùng sang Vọng-các xin binh cứu viện.

  1. Tờ quốc-thư này và cái thư của Nguyễn-vương viết cho vua nước Pháp nay hãy còn ở Ngoại-giao-bộ tại Paris.