Người đời xưa bàn âm-nhạc đã có câu nói rằng: tiếng của nước thịnh trị thì vui vẻ và hòa-bình, tiếng của nước suy vong thì dâm đãng và sầu thảm. Nghe âm-nhạc mà đoán được vận-mạng nước nhà, có một lý do như thế, văn-chương cũng vậy; văn-chương chẳng phải là một thứ âm-nhạc hay sao? Chẳng qua âm-nhạc thì gởi tính tình ở nơi đàn địch sinh tiêu, mà văn-chương thì gởi tính tình ở nơi câu thơ bản sách. Nếu người có óc tinh-thâm, có mắt sáng xuốt chẳng những xem văn-chương mà biết được việc nước nhà, mà lại có lẽ xem văn-chương mà biết được phẩm cách người ta nữa. Xưa đời Hậu-Chu, có Triệu-khuông-Dận, khi còn bé con, làm câu thơ vịnh nhật. Câu rằng:
Mới tới lòng trời muôn nước sáng.
Người ta xem câu thơ ấy đoán rằng người nầy sau chắc làm vua. Lại như Tuyên-Tôn đời Đường khi trẻ bị tội trốn vào chùa làm một tên tiểu, có làm bài thơ vịnh bộc hố. Câu rằng:
