Trong khoảng mươi hai năm nay, họ sang mới lại cũng nhiều. Cứ kể từ năm 1912 cho đến năm 1922, trong 11 năm giời, số. người Tầu trên 17 tuổi mỗi năm vào Nam-kỳ như sau nay:
1912 |
13.201. | |
1913 |
13.624. | |
1914 |
10.143. | |
1915 |
10.118. | |
1916 |
9.998. | |
1917 |
14.473. | |
1918 |
15.889. | |
1919 |
16.058. | |
1920 |
17.078 | |
1921 |
17.962 | |
1922 |
19.505. |
Thế thì ra cứ kể trung-bình mỗi năm là 14.368 người Tầu sang ta, ấy là chưa nói đến đàn bà con trẻ. Hễ mỗi chuyến tầu ở Hương-cảng và Thượng-hải sang, là có đến hàng trăm chú thím vào cửa Saïgon, mà tháng nào cũng có vài chục chuyến tầu như thế, Nhà-nước phải đặt ở Saïgon một sở gọi là sở « Tân-đáo, 新 到» (Service de l'Immigration), chỉ chuyên trông nom về người Hoa-Kiều mà thôi Đến như cái tổng-số dân Hoa-kiều ở Nam-kỳ bao nhiêu, thì thấy mỗi chỗ nói một khác, nhưng xem cái tình hình trên kia, thì đại ước cũng đến 20 vạn người mới phải.
Trong số 20 vạn đó, thì người Quảng-đông là đông nhất cả, thứ đến người Phúc-kiến, thứ đến người Triều-châu v.. v... mà cũng ở dưới cái chế-độ « Tùy tiếng chia bang, mỗi tỉnh lập bang » là cái chế-độ của ta ngày xưa lập ra, và tác-giả đã nói ở đoạn trước.
Hoa-kiều chia ra làm 5 bang như sau này:
1° Bang Quảng-Đông. (廣 東)
2° Bang Phúc-Kiến (福 建)
3° Bang Triều-châu (潮 州)
4° Bang Hà-cá (HaKas,) (客 家)
5° Bang Hải-Nam (Haïnam,) (海 南)
