thấy mặt cô mình, thì ắt là khốn nữa. Bèn kiếm chuyện mà nói sướt đặng gạt cô mình rằng: « Cha tôi bị bịnh thổ-huyết, nên cứ mệt hoài, ông thầy thuốc ổng dặn đừng cho ai vô, để cho cha tôi tịnh dưỡng, nếu có ai vào ra hơi lạ thì nó bắt mệt mà làm xung khó lắm, vậy xin cô chớ có vô đó làm chi, để ráng ít ngày cho cha tôi nhẹ bớt đã. » Đỗ-thị-Bườn ngồi đó xớ rớ một hồi rồi bỏ ra về mất.
Cách ít ngày Đỗ-khắc-Xương nhơn thấy bịnh cha mình chưa thiệt mạnh, song coi thế cũng khoẻ lần, bèn đi thăm lối xóm mà tạ ơn chiếu cố mẹ mình trong cơn mình đi khỏi; rồi nhơn dịp mới hỏi thăm qua nàng Từ-mộ-Trinh thì nghe người ta nói nàng ấy vẩn còn đau hoài chớ chưa thiệt mạnh; còn quan phủ thì đã được giấy về hưu, nên ông đã mướn ghe chở gia-quyến và đồ đạc mà đi hết rồi; nghe nói ông về đâu trên Biên-hòa là xứ sở của ông. Đỗ-khắc-Xương nghe nói trong lòng ngùi ngùi, lo vì đường sá xa xuôi, từ đây góc biển ven tròi, khó nổi thơ nhàn tin cá, vì chàng có nghe mẹ chàng nói rằng trong lúc chàng đi khỏi, ở nhà mẹ con bà phủ vẩn có châu cấp cho bà nhiều ít; nên chàng lập tâm đã sẵn, chờ cho cha mình thiệt mạnh rồi sẽ tìm lên Biên-hòa, trước là thừa dịp để tạ ơn bà, sau là dọ thăm tin tức của nàng coi ra thể nào cho biết.
Chẳng dè qua lối tháng mười một, nhằm tiếc trọng-đông, bịnh ông trở nặng quả như lời ông nhiêu Lân đã nói trước với chàng; càng ngày coi càng nặng, thuốc uống như không, chừng ấy ông nhiêu Lân cũng thúc thủ. Đỗ-khắc-Xương vì nóng ruột thương cha, nên lo rưóc đã nhiều thầy, mà ông nào cũng chạy hết.
Qua đến rầm tháng chạp, vào lối canh ba, ông liệu biết trong mình, thế chịu không kham, bèn kêu vợ con vào tận bên giường, trối lại một đôi lòi, rồi nhắm mắt theo ông theo bà mà về cỏi Phật.
Lúc bấy giờ, bà Đoàn-thị nhào lăn ôm chồng mà khóc, còn Đỗ-khắc-Xương thì lụy ngọc dầm dề: hai đứa ở trong nhà cũng khóc kể rùm nhà, lối xóm hay được chạy tới thấy vậy cũng đều rơi lụy.
