Trang:Su Ky Tu Ma Thien 1944.pdf/90

Trang này đã được hiệu đính, nhưng cần phải được phê chuẩn.

Lời bình của Lâm-Tây-Trọng

Phong tước, chia đất, là để đền kẻ có công. Các bầy-tôi được phong, sẽ đời đời làm phên-dậu cho quốc-gia. Đó là phép nhất-định của các vua mở nước đời trước. Nhà-Hán dùng sức mạnh lấy Thiên-hạ, nào ghét ghen, nào ngờ-vực, đãi công-thần rất là bạc. Các vua Chư-Hầu đời ấy cũng phần nhiều không rõ nghĩa lớn. Trong khoảng trăm năm, mắc tội, mất nước hồ hết. Đó là thế tất nhiên. Ông Long-Mon dẫn đời xưa ra để so sánh, kém, hơn khác hẳn, cảm khái vô cùng! Thế nhưng chỗ bạc-bẽo của Bản-Triều, nói rõ không tiện, đành phải đem ý « xưa nay bất tất việc gì cũng giống nhau » để bênh-vực qua quết. Rồi nói ngay sang cái cớ các công-thần sở-dị được tôn-quí hay bị truất bỏ, để khuyên răn người đời.

Xếp-đặt kể đã rất là khổ-tâm vậy.