Trang:Su Ky Tu Ma Thien 1944.pdf/84

Trang này đã được hiệu đính, nhưng cần phải được phê chuẩn.

Nghĩa-đế mà tự lập mình lên, còn oán các Vương, Hầu phản mình, khó lắm! Tự khoe công-cán; đua những khóe khôn riêng mà không bắt chước đời xưa, cho Công-nghiệp bá, vương là có thể lấy sức khỏe đánh rẹp mà gây được... Kinh-doanh thiên-hạ trong năm năm, rút lại đến mất nước! Thân chết ở Đông-Thành, còn không biết tỉnh ngộ mà tự trách mình, thế đã là quá! Lại còn bảo: « Trời hại ta chứ không phải tội ở phép dụng-binh! » Há chẳng nhầm lắm sao?...

Lời bình của Lâm Tây Trọng.

Bắt tay nêu ngay ra chữ « dữ tợn », đó là lời bình xác-đáng về cả đời Hạng-Võ. Cả thiên lấy chữ đó làm cốt. Chỗ dẫn truyện mắt vua Thuấn chồng con ngươi cũng không phải là nói chơi. Chẳng qua mượn một ông vua rất nhân-đức để so với một người rất dữ-tợn mà thôi! Nguyệt-biểu Tần Sở cũng nói: « Hung hăng diệt nhà Tần do họ Hạng ». Đó tức là câu chua nghĩa cho chữ « dữ-tợn ». Ý nói: Nếu quả Võ là dòng-dõi vua Thuấn, thì lúc lên không nên ngổ-ngược

82