Trang:Su Ky Tu Ma Thien 1944.pdf/76

Trang này đã được hiệu đính, nhưng cần phải được phê chuẩn.

Hoài-Nam, Trường-Sa, mất các quận ở phía Nam; Tề, Triệu, Lương, Sở, các quận lẻ, các núi to, các bãi-bể, đều nộp vào nhà Hán. Chư-Hầu nhỏ dần: Nước lớn chẳng qua hơn mười thành; nước nhỏ chẳng qua vài chục dậm; trên đủ để vâng việc triều cống; dưới đủ để cung-cấp tế-tự mà làm phên dậu cho Kinh-sư. Nhà Hán có đến tám, chín mươi quận, lẫn vào các nước Chư-Hầu, chen nhau như răng chó, giữ được các nơi ách-tắc, địa lợi. Đó là cái thế làm mạnh cỗi-gốc, mà yếu ngành, lá.

Trên, dưới đã rõ-ràng, mà muôn việc đều đâu vào đấy! Thiên tôi kính chép các nước Chư Hầu từ đời Cao-Tổ đến đời Thái-Sơ, chua xuống dưới những thời-kỳ thêm, bớt, để đời sau được xem. Hình-thế tuy mạnh, cần phải lấy nhân-nghĩa làm gốc...

Lời bình của Lâm Tây Trọng

Bốn chữ « hình thế mạnh yếu » là chủ não trong bài. Đem nhà Chu ra so-sánh: lập án khéo! Cho chuyện trấn-phủ lúc nhà Hán mới

74