VI. — NGUYỆT BIỂU VÀO KHOANG TẦN, SỞ
Ông Thái-Sử đọc sử vào khoảng Tần, Sở nói rằng:
— Bắt đầu gây việc tự Trần-Thiệp; Hung-hăng giệt nhà Tần do họ Hạng; rẹp đời loạn, giết kẻ dữ, bình định trong bể, lên được ngôi vua, thành công là nhà Hán. Trong khoảng năm năm, hiệu lệnh ba lần đổi. Từ sinh ra loài người đến giờ, chưa có bao giờ chịu mạnh mau gấp như thế. Xưa kia nhà Ngu, nhà Hạ lên, đều tích lũy công-đức mấy mươi năm, thấm nhuần ra trăm họ; tạm cầm quyền chính để xét xem lòng Trời, rồi mới lên ngôi... Thang, Vũ làm vua, là do Tiết cùng Hậu-Tắc sửa điều nhân, làm việc nghĩa hơn mười đời,
57
