nuớc Tần đã ra quân đánh-rẹp, có giữ sao được Chư-Hầu phải theo đúng hiệp-ước mà không có chuyện lật lường? Trừ phi được một người đồng-tâm, cho vào Tần để chủ-trương ngầm chuyện ấy, thì lời-thề trên sông Hằng-thủy chưa quanh-gót đã có kẻ nuốt lời rồi! Trương tuy là bạn Tô, ví phỏng có đủ tiền vào Tần để cất mình lên địa-vị Khanh, Tướng, thì không có lẽ gì là không phá vỡ thuật của Tô cả! Như Bàng-Quyên với Tôn-Tẫn Lý-Tư với Hàn-Phi, trước đều cùng học một thày. rồi đó hoặc chặt chân nhau, hoặc cho nhau uống thuốc độc! Phong-khí đời Chiến-quốc đều như thế cả, nào có lạ gì đâu! Cái khéo của Tô là ở chỗ ngoài mặt thì làm cho xỉ-nhục mà ngấm-ngầm thì giúp đỡ cho. Đem cái khổ-tâm của mình, mượn miệng tên người nhà vanh-vách kể lại... Làm cho Trương đã cảm Tô tử-tế, lại phục Tô khôn ngoan, thế tất không giúp Tô không được! Xem lời Trương tạ lại Tô, nào là « đương thời ông Tô... »; nào là « ông Tô còn đó... »; rõ-ràng là nói sau đời Tô sẽ vạch rõ cái kém của Tô ra! Ông Thái-sử lấy câu « lừa lọc lẫn nhau » để làm lời
Trang:Su Ky Tu Ma Thien 1944.pdf/148
146
