Trang:Su Ky Tu Ma Thien 1944.pdf/140

Trang này đã được hiệu đính, nhưng cần phải được phê chuẩn.

Lời bình của Lâm-Tây-Trọng

Lấy một kẻ áo vải mà thuyết kẻ làm vua ở đời, một lần không hợp xin vào đến hai lần; hai lần không hợp xin vào đến ba lần; trong đời Chiến-quốc chưa từng có chuyện ấy! Thương-Quân đã đoán chắc Hiến-Công hạ-lệnh cầu hiền, lúc ấy chưa có ai là người ứng tuyển; mà Cảnh-Giám là hạng sủng-thần, có thể quả quyết làm cho vua không sao bỏ được mình mà cầu người khác. Người ta lấy chỗ nhờ-vả Cảnh-Giám mà chê Thương Quân; có biết đâu phi Cảnh-Giám tất không ai có thể tiến Thương-Quân với Hiến-công được đến ba lần; để đem những lời viển vông thuyết cho vững cái ý muốn nước mạnh dân giầu, phòng sau này sửa đổi chính-trị, không bị ngang trở vì mọi lời bàn khác, ấy thế đó thôi! Ông Long-Môn viết bài này, đoán sát bằng bốn chữ « tính trời bạc ác », lại nói toạc ngay bằng câu « nào có thực tài đâu! » Thật là một bản « án sắt! » Rồi đó mới đem những chuyện: lấy con người bạc ác, làm ra những việc bạc-ác; viết ra những sách bạc-ác; rút lại chịu cái quả-báo bạc-ác; déo-dắt nói xuống, chê cho

138