Vậy, đem hai tập văn nhảm, viết bằng một thứ chữ nhảm ấy mà khen ràm trời, tức là « nói cho thiên-hạ vả miệng chơi! » — lời cụ Đào-Nguyên-Phổ nhà ta đã dậy!
Tuy-nhiên, cái con người có gan để cho kẻ đồng-thời vả miệng đó, đã được ngàn sau thán-phục là có con mắt tinh đời! Tây-sương và Thủy Hử chính là hai bộ sách có giá trị nhất của nền văn-học bình dân nước Tầu khi mới phôi thai. Mà thứ chữ bạch-thoại thì ngày nay ở trường-học cũng như ở đàn-văn đã nghiễm nhiên thay chân cho thứ chữ văn-ngôn, bị loại làm một món đồ-cổ!
Nói cho thực thì Thánh Thán là một tay cách-mạnh trong văn-học-giới.
Nhưng văn học giới đã không đủ chỗ để chứa cái tâm-hồn to-tát ấy!
Thấy việc nước nát bét vì bọn quan-lại tham-tàn, ông liền theo phái Thanh-Nghị, đem ba tấc lưỡi nói chuyện văn chương mà nói chuyện Triều-Đình! Và