quái-gở. Bởi vì từ đời nhà Hán đến nay, cả Tàu lẫn Ta, không có một học-giả nào dám bảo kinh Dịch lại không qua tay Khổng tử sửa lại. Cho đến Hồ Thích là nhà khảo-cứu rất tinh-vi, cũng còn nhìn nhận như thế. Nay tôi bác hẳn sách ấy, há chẳng phải là sự nói bướng?
Nhưng mà không bướng chút nào. Những cái bằng chứng sau đây đã gợi cho tôi sự phán đoán ấy.
1) Giọng văn những thiên Thoán truyện Văn-ngôn, Hệ-từ... trong kinh Dịch khác hẳn giọng văn Luận-ngữ là thứ sách đích thực do của Khổng-môn chép ra, nó có pha vào rất nhiều danh từ mà đời Khổng tử chưa có.
2) Các thiên Thoán-truyện, Văn ngôn, Hệ-từ.. thiên nào cũng có những chữ «Tử-viết». Theo đúng nghĩa đen của nó, thì hai chữ ấy phải dịch là « thày nói rằng ». Tự mình chép sách mà mỗi câu lại thêm chữ « thày nói rằng » lên trên, tất nhiên tác-giả phải là kẻ điên. Khổng-tử là nguời rất chú-ý về khoa chính danh, lời nói của ngài không có chữ nào cẩu-thả, quyết không khi nào chép sách bằng giọng điên ấy.
