PHẬT-GIÁO VỚI NHO-GIÁO
- Thưa Chư Tăng,
- Thưa Các Ngài,
Hôm nay tôi được cái hân-hạnh hội Phật-giáo cử ra diễn-giảng kỳ này, được các ngài đến đông vui như thế này, tôi lấy làm cảm-tạ vô cùng!
Tôi vốn là một nhà Nho, học Nho đã thô-thiển, còn biết gì là Phật-học, thì biết lấy câu chuyện gì mà nói. Nhưng xưa nay đã theo đòi về Nho-học, đã đeo tiếng là một nhà Nho, thì miễn sao cho khỏi cái tiếng là anh-đồ hủ! Nay mới theo đòi về Phật-học, tuy chưa từng tu đến cõi Phật, nhưng miễn sao cho khỏi cái tiếng là chú-tiểu ngây-ngô! Vậy hôm nay tôi xin nói về vấn-đề Phật-giáo với Nho-giáo, để hầu chuyện các ngài, gọi là mấy câu thiết-thực, chứ không dám khoe tài uyên-bác nói những câu chuyện cao xa, có chỗ nào sai-lầm, xin các ngài cũng thể lòng Phật khoan-hồng từ mẫn mà lượng thứ cho.
- Thưa các ngài.
Phật-giáo truyền sang nước ta, chưa biết đích là từ đời nào, nhưng trước kia ta đã có tiếng « bụt » chắc là bởi tiếng « Bouddha » chữ Phạm mà dịch ra; chữ Hán thì dịch là « Phật-đà 佛 陀 », nói tắt là Phật; chúng ta là môn-đồ nhà Phật, trước hết phải hiểu nghĩa chữ « Phật ». Chữ « Phật » nghĩa là giác-ngộ, là tỉnh-thức. Nghĩa thứ nhất là tự giác 自 覺, tự tỉnh-ngộ hiểu thấu
