Trang:Phat giao triet hoc.pdf/46

Trang này đã được hiệu đính, nhưng cần phải được phê chuẩn.

như vậy, canh năm Phật gọi năm người họ mà dạy rằng: các ngươi nên lánh hai cái cực đoan: không nên hoang dâm, cũng không nên ép xác. Con đường giải thoát phải cách xa hai cái cực đoan ấy. Con đường giải thoát có tám ngả (mârga, Tàu gọi là: bát chánh): một là chánh kiến, hai là chánh tư duy, ba là chánh ngữ, bốn là chánh nghiệp, năm là chánh mạng, sáu là chánh tinh tấn, bảy là chánh niệm, và tám là chánh định.

Sau khi đã chỉ đường bát chánh, Phật thuyết pháp lần đầu, hay là « chuyển pháp luân », nghĩa là quây cái bánh xe phép. Bánh xe phép ấy chữ phạn gọi là dharmacakra. nó có ba vòng và mười hai đoạn.

Chuyển pháp luân lần thứ nhứt nầy, ở nơi rừng Mrigavana, Phật thuyết minh « tứ diệu đế » (âryasatyâni), nghĩa là bốn cái chân lý. Đế thứ nhứt là « khổ ». Đế thứ hai là « tập », nghĩa là nguồn gốc của nỗi khổ. Đế thứ ba là « diệt » nghĩa là làm cho tiêu diệt nỗi khổ. Đế thứ tư

44