cũng là người như mọi người ta, nhưng là người đã tu-luyện nhiều lắm mà đến được bậc sáng-suốt, tỉnh-ngộ mọi lẽ, có tư-cách ra cứu-tế cho loài người. Phật-tổ đã nói với học-trò: « Ngã dĩ thành Phật, nhĩ đương thành Phật », nghĩa là ta là người đã thành Phật mà các ngươi là người còn đương thành Phật mà thôi; lại nói: « nhất-thiết chúng-sinh, giai hữu Phật-tính », nghĩa là muôn loài muôn giống đều có thể thành Phật được cả, chỉ phải gia công tu-luyện mà thôi. Vậy thời Phật tức là một đấng cứu-thế. Đời kiếp nào cũng có Phật, kiếp trước, kiếp này, kiếp sau đều có Phật cả. Phật kiếp trước và Phật kiếp sau thời không biết đâu mà nói được, và chẳng qua cũng là những sự huyền-không mơ-tưởng cả. Duy có Phật kiếp này là thuộc về lịch-sử, ta kể đây là kể sự-tích Phật kiếp này.
Phật kiếp này là Phật Thích-già-mâu-ni (釋 迦 牟 尼, Sakyamouni), tức là ông giáo-chủ của đạo Phật bây giờ. Theo sách Tàu thời Phật sinh năm thứ 26 đời vua Chiêu-vương nhà Chu, tính vào lịch tây là 1127 trước Gia-tô giáng-sinh, nhưng cứ các ông bác-học Âu-châu đã khảo-cứu rất tinh-tường, đối-chiếu các kinh-sách cũ của Ấn-độ, thời chắc là Phật giáng-sinh vào khoảng 500 năm trước Gia-tô, cũng gần đồng-thời với đức Khổng-phu-tử bên Tàu, tức tới nay là hơn 2400 năm.
Chính tên Phật-tổ là Tất-đạt-đa (悉 達 多, tiếng ấn-độ là Siddharta), nhưng thường gọi thông-hiệu là Thích-già-mâu-ni (ta thường đọc là Thích-ca, nhưng Thích-già mới phải = Sakyamouni), hay là Cồ-đàm Phật (瞿 曇 佛 Gotamabouddha). « Thích-già » là
