IV. — Quân Pháp lại đánh thành Nam-Định
Được tin Hà-nội thất-thủ lần nữa, vua quan trong Huế đều lo-sợ và đều lấy làm ngạc-nhiên.
Thông-thương tự-do rồi, truyền-giáo tự-do rồi, hòa-ước ký rồi, sáu tỉnh Nam-kỳ nhường rồi. Những khoản mà người Phú-lãng-xa yêu-cầu từ trước đến nay. An-nam đã vâng chịu cả rồi. Vậy mà người ta vẫn còn hầm-hè gây cuộc binh-đao, không để cho mình được yên. Thế thì ý họ ra sao? Bởi vậy, Vua và các quan đều không giám tin người Pháp.
Qua mấy buổi đình-thần bàn đi bàn lại, vua Tự-đức một mặt sai người ra Bắc-tế Hoàng diệu, một mặt giáng-chỉ cho quan Kinh-lược chánh-sứ Nguyễn-chính, Kinh-lược phó-sứ Bùi-ân-niên (Bùi-dỵ) phải lập tức rút quân về mạn Mỹ-đức, hiệp sức với quan tổng-thống quân-vụ Hoàng-kế-Viên chống giữ quân Phú-lãng-sa. Chờ khi tiện dịp, sẽ cùng kéo lên lấy lại thành Hà-nội.
Dò biết việc đó, quan Khâm-sứ Rheinart tức thì vào triều điều-đình. Nói rằng cái việc phá thành Hà-nội là một sự đừng chẳng được mà phải làm, chủ ý nước Phú-lãng-sa không hề muốn thế. Nhà Vua cứ sai quan ra đó nhận lấy, nước Pháp sẽ trao lại liền.
Triều-đình lúc ấy cũng sợ việc dùng binh, bèn cử Trần-đình-túc làm chức Hà-Ninh Tổng-đốc, kiêm xung Khâm-sai đại-thần, Tĩnh-biên phó-sứ Nguyễn-hữu-độ làm phó khâm-sai, cùng ra Bắc-hà thay mặt nhà vua thương-thuyết với Henri-Rivière.
Quả nhiên Henri Rivière bằng lòng trả quyền cai-trị tỉnh Hà-nội cho quan ta. Nhưng đại-đội quân Pháp vẫn đóng lại thành-cung, cái chỗ mọi khi chỉ để riêng cho vua ở!
