bằng chứng rõ-ràng là Tống-nho đã hấp-thụ cái ảnh-hưởng của Phật-giáo vậy.
Lực hành.— Chu Hối-am nói rằng: « Học cho rộng chưa bằng biết cho rõ, biết cho rõ chưa bằng làm cho thực. Tri với hành hai cái cùng phải có, như có mắt mà không có chân thì không đi được, có chân mà không có mắt thì không thấy gì. Luận trước sau thì tri là trước, luận nặng nhẹ thì hành là nặng. Lúc mới biết mà chưa làm được, thì cái biết còn nông, đến khi đã làm được thì cái biết lại sáng thêm hơn và có cái ý vị khác ngày trước. Kẻ đi học lo không biết học, khi biết học rồi mà biết cái đáng chọn, lại lấy làm khó. Chọn được rồi mà có cái dũng-lực để thực-hành, trong không lo cái tư kỷ, ngoài không bị tập tục sách nhiễu, lại khó hơn nữa. » Vậy về đường đạo-lý phải lấy sự thực-hành làm trọng, chứ học để mà nói, thì bảy-mươi-hai đệ-tử theo Khổng-tử, chỉ nói độ hai ngày là hết, việc gì phải đi theo hằng bao nhiêu năm. Cái khó là học được điều gì, phải ngày ngày thực-hành điều ấy, thì rồi lâu mới hóa ra hay được.
Ông cho là người ta có khí và chí. Khí mà không theo chí, ấy là chỗ thiên-lý và nhân-dục muốn giao chiến với nhau. Hễ ai tìm được chỗ đứng chân cho vững ở quãng thiên-lý và
