Trang này đã được hiệu đính, nhưng cần phải được phê chuẩn.

158
NHO-GIÁO


Tiều-giả: Bác dùng đạo gì mà được cá?

Ngư-giả: Ta dùng sáu vật là: cần trúc, dây tơ, phao nổi, đồ chìm, lưỡi câu, mồi câu. Đủ sáu vật ấy là việc người. Được cá với không được cá là việc trời. Nếu sáu vật ấy không đủ mà không được cá là không phải tại trời, tại người vậy.

Ngư-giả: Tiểu-nhân có thể tuyệt hết được không?

Tiều-giả: Không thể được. Không có âm, thì dương không thành, không có tiểu-nhân thì quân-tử không thành. Duy trong khoảng đó, có thể khiến cho bên thịnh bên suy vậy. Đời trị thì quân-tử sáu phần, tiểu-nhân bốn phần, tiểu-nhân vốn không thắng được quân-tử vậy. Đời loạn thì khác thế. Quân-tử thường làm hơn nói, tiểu-nhân thường nói hơn làm. Đời trị thì kẻ sĩ đốc-thực nhiều, đời loạn thì kẻ sĩ duyên-sức nhiều. Những người đốc-thực ít khi không thành sự, những người duyên-sức ít khi không bại sự.

Tiều-giả: Người có tài, có kẻ lợi cho đời, có kẻ hại cho đời, là cớ sao?

Ngư-giả: Có người tài mà chính, có người tài mà không chính. — Vậy sao không chọn người mà dùng: — Chọn người làm tôi là ở ông vua, chọn vua là ở người làm tôi. Kẻ hiền kẻ ngu đều loài nào theo loài ấy. Có