Trang này đã được hiệu đính, nhưng cần phải được phê chuẩn.

221
NHO-GIÁO


lai-láng biết là bao nhiêu! Sách Lễ-ký, thiên Tế-nghĩa nói rằng: « Trai chi nhật, tư kỳ cư xử, tư kỳ tiếu ngữ, tư kỳ chí ý, tư kỳ sở lạc, tư kỳ sở thị. Trai tam nhật nãi kiến kỳ sở vi trai giả. Tế chi nhật, nhập thất, ái-nhiên tất hữu kiến hồ kỳ vị; chu hoàn xuất hộ, túc-nhiên tất hữu văn hồ kỳ dung thanh; xuất hộ nhi thính, khái-nhiên tất hữu văn hồ kỳ thán-tức chi thanh 齋 之 日 思 其 居 處,思 其 笑 語,思 其 志 意,思 其 所 樂,思 其 所 嗜.齋 三 日 乃 見 其 所 爲 齋 者.祭 之 日,入 室,僾 然 必 有 見 乎 其 位;周 還 出 户,肅 然 必 有 聞 乎 其 容 聲;出 户 而 聽,愾 然 必 有 聞 乎 其 歎 息 之 聲: Ngày trai-giới thì nghĩ đến cách cư-xử, nghĩ đến cách cười nói, nghĩ đến chí-ý, nghĩ đến cái vui, nghĩ đến cái muốn của cha ông tổ-tiên. Trai-giới được ba ngày thì mới thấy rõ được thế nào là trai-giới. Ngày tế, bước vào đến nhà, thì mình phảng-phất hình như trông thấy ở ngai thờ; lúc thong-thả đi ra ngoài cửa thì mình kính-cẩn hình như nghe thấy tiếng, trông thấy giáng điệu; lúc ra ngoài cửa rồi, thì mình băn-khoăn hình như nghe tiếng than-thở. »

Cách ăn-mặc trong lúc tang-chế, ở chỗ triều-đường, hay khi đi trận-mạc, phải theo lễ, cũng là có ý để gây nên những tình-cảm