chứng-học 考 證 學. Cái phương-pháp của phái ấy không phải theo lối huấn-hỗ của Hán-nho, mà cái phạm-vi của sự khảo-cứu cũng không chuyên ở Kinh-học, nhưng theo cái đại-thể thì có điều giống như lối học của Hán-nho, cho nên lại gọi là Hán-học 漢 學.
Người đứng đầu phái Hán-học là Cố Viêm-Võ, rồi đến Diễm Nhược-Cự, Mao Kỳ-Linh. Hồ Vị, Giang Vĩnh, Huệ Sĩ-Kỳ, Huệ Đống, Đái Chấn v. v. Những người ấy tiềm tâm ở sự khảo-chứng và đều tinh-thâm toán-học cả, cho nên những sách vở của phái ấy làm ra có phương-pháp rất rõ ràng và có nhiều ý-kiến mới lạ. Những nhà tân-học ngày nay thường ví sự hành-động của học-phái ấy với sự hành động của Văn-nghệ phục-hưng (la Renaissance) bên Âu-tây.
Cố Viêm-Võ.— Cố Viêm-Võ 顧 炎 武, tự là Ninh-nhân 甯 人, hiệu là Đình-lâm 亭 林 (1612-1681), người huyện Côn-sơn, tỉnh Giang-tô. Lúc nhà Thanh lấy nước Tàu rồi, ông theo giúp nhà Minh không được, về nhà, bà mẹ nhịn ăn mà chết, dặn ông không được thờ hai họ. Về sau ông nhất định chung thân không ra làm quan với nhà Thanh. Trước ông ở Giang-tô, lúc ở Côn-sơn, lúc ở Nam-kinh, sau vì có sự bất hòa với người làng, ông bèn bỏ đi lên phía tây-
