Trang:Nam Hai di nhan liet truyen.pdf/22

Trang này đã được hiệu đính, nhưng cần phải được phê chuẩn.
— 22 —

chửa kịp cho, thì lại càng khóc hét mãi lên. Vua phải hạ khăn xuống đưa cho, thì Long-Cán cả cười. Vua Anh-tôn lấy làm lạ, mới quyết định lập Long-Cán làm thái-tử. Bèn cho Tô-hiến-Thành làm Thái-phó, gia phong vương tước, để phù lập Long-Cán nối ngôi.

Khi Anh-tôn mất, Thái-hậu muốn lập Thái-tử cũ là Long-Xưởng sai đem vàng hối-lộ cho vợ Hiến-Thành là Lã-thị phu-nhân. Hiến-Thành nói rằng: « Ta là đại-thần, nhận tờ di-chiếu giúp ngôi ấu-chúa; nếu lại tham lấy của hối-lộ, bỏ vua này, lập vua khác, thì còn mặt mũi nào trông thấy đấng tiên-đế ở dưới suối vàng nữa ».

Thái-hậu lại vời Hiến-Thành đến khuyên dỗ trăm đường, Hiến-Thành nhất định không nghe, nói rằng: « Làm điều bất nghĩa mà được phú, quí, người trung-thần, nghĩa-sĩ không thèm làm. Phương chi lời đấng tiên-đế dặn lại hãy còn văng vẳng ở bên tai, tôi đâu lại dám cải lời; Thái-hậu lại chẳng nghe truyện Y-Doãn, Hoắc-Quang[1] đời trước à! » Thái-hậu khuyên dỗ mãi cũng không chuyển.

Khi Cao-tôn lên nối ngôi, Thái-hậu lại họp cả quần-thần lại để mưu phế, lập; các quần-thần điều tâu rằng: « Quan Thái-phó đã tuân tờ di-chiếu, lập ngôi ấu-chúa, chúng tôi không dám trái lời ». Bởi vì khi ấy Hiến-Thành quản cấm binh, phụ quốc-chính, hiệu lịnh nghiêm mật, thưởng phạt công bình, trong nước đều qui phục cả, cho nên không ai dám có mưu gì khác nữa.

Khi Hiến-Thành phải bệnh gần mất, có quan Tham-tri chính-sự là Vũ-tán-Đường thường ngày đêm xuống hầu hạ thuốc thang luôn; còn quan Gián-nghị đại-phu là Trần-trung-Tá vì bận việc ít khi đến. Một hôm Thái-hậu ra thăm, hỏi Hiến-Thành về sau ai có thể thay ông được? Hiến-Thành thưa rằng: « Có ngươi Trung-Tá ». Thái-hậu ngạc nhiên nói rằng: « Tán-Đường hầu thuốc thang luôn ở đây, sao ông không cử đến. » Hiến-Thành đáp rằng: « Ngài cốt hỏi người thay tôi để giúp nước, thì tôi cử Trung-Tá. Nếu ngài hỏi người hầu hạ, thì tôi mới cử Vũ-tán-Đường. » Thái-hậu khen là trung trực.

Hiến-Thành là bậc cố-mệnh nguyên-thần, hết lòng trung thành giúp ngôi ấu-chúa, thời bây giờ lấy làm ỷ-trọng; lại khéo xử lúc biến cố, chẳng chút chuyển di, người đời sau thường ví Tô-hiến-Thành cũng như ông Gia-Cát Vũ-hầu giúp vua hậu-chủ nhà Hán.


  1. Y-Doãn giúp vua Thái-giáp nhà Thương; Hoắc Quang giúp vua Chiêu-đế nhà Hán đều là ấu-chúa cả.