Tiểu dẫn. — Giấc mộng
Hoàng-Văn-Ba là con một nhà giàu-có, tưởng mình có của
thì không cần gì đến ai, mà trông thấy những người làm ăn thì
có ý xem thường, xem khinh. Một hôm, anh ta nằm chiêm-bao
Giấc mộng.
thấy:
« Người làm ruộng đến bảo rằng: từ mai trở đi tôi không làm gì nữa, anh cày lấy ruộng, gieo lấy mạ, làm lấy gạo mà ăn;
Người thợ dệt bảo rằng: anh dệt lấy vải, may lấy áo mà mặc;
Người thợ nề bảo rằng: anh đánh lấy vôi, xây lấy nhà mà ở ».
Nói đoạn, mỗi người đi một ngả.
Anh ta bơ-vơ một mình, kêu trời kêu đất cũng chẳng ai đoái-hoài đến, mà xung quanh mình thì thấy những hùm beo chực xông vào ăn thịt. Sợ hãi kinh hoảng, anh ta tỉnh dậy, thì lúc ấy mặt trời đã mọc, thợ-thuyền tấp-nập, người đi làm việc no, kẻ đi làm việc kia. Người dệt vải thì miệng hát, tay đưa thoi, người làm ruộng, chỗ này sắp đi cày, chỗ kia sắp đi cấy. Lúc ấy anh ta mới biết rằng mình chiêm-bao và mới hiểu rõ rằng ở đời này, giàu, nghèo, sang, hèn, phải nhờ lẫn nhau cả, không ai có thể ở lẻ-loi mà sinh-tồn được. Từ đấy, anh tỉnh-ngộ ra và đem lòng yêu mến tất cả mọi người.