« Sao mà thầy than khóc như thế? »
Người ấy nói rằng: « Hôm nay là ngày giỗ cha tôi. Tôi học-hành đã đỗ lên được, mà bao nhiêu lâu nay, không làm nên gì cho vẻ-vang đến ông cha, thậm chí đến ngày giỗ cha, cũng không có gì mà cúng, cho nên tôi nghĩ mà tủi thân, ngâm mấy câu thơ cho giải phiền.
Nhớ ngày giỗ cha.
— Vua nói: Tôi là người làm việc ở trong Nội, có được thân với các cụ thượng, vậy thầy có muốn gì, tôi có thể giúp cho thầy được.
— Người kia nói: Tôi chỉ muốn Triều-đình cho tôi trở về quê hương để kiếm nghề làm ăn mà phụng-thờ tổ-tiên. »
Vài hôm sau, người ấy quả nhiên nhận được giấy trong Bộ cho về quê quán. Về đến nhà, lại liền tiếp được sắc nhà vua bổ cho đi làm quan to.
Ấy cũng vì người ấy có lòng hiếu nghĩa mà cảm động được lòng vua và được hiền vinh.
Giải nghĩa. — Tiên nhân = người sinh ra đời trước, tức là tổ tiên mình. — Tuần tiết = ngày tết, ngày lễ trong năm. — Hành-tẩu = người đỗ cử-nhân vào trong kinh (Huế) để tập sự ở các bộ. — Vi-hành = đi lén, nói vua ra ngoài chơi, không cho ai biết.
