HỒI THỨ BẢY
Tặc khấu phạm tới Thăng-long,
Xa giá ngự vào Thanh-hóa.
Hưng-đạo vương thu quân về sông Phú-lương, Thoát-Hoan kéo tràn về mặt Bắc-ninh, thả quân cướp bóc vùng Võ-ninh, Gia-lâm, Đông-ngàn, rồi kéo quân đóng lại bến Đông-bộ-đầu.
Hưng-đạo vương lập một rẫy trại quanh mé nam-ngạn phòng giữ.
Vua muốn sai người đến tận trại giặc xem binh tình hư thực làm sao, nhưng nghĩ khó kén được người đi sứ cho giỏi. Có một người đầu hàng lính hầu tên là Đỗ-khắc-Chung tình nguyện xin đi sứ.
Vua hỏi rằng:
— Ngươi học thức được bao nhiêu, mà dám tình nguyện đi sứ, giặc hỏi vặn đến thì ứng đối làm sao?
Khắc-Chung tâu rằng:
— Tiểu-thần tuy học thức không mấy, nhưng xin ra đó dò xét binh tình, còn đến ứng đối, thì tùy cơ nói cho phải thì thôi, có làm gì mà chẳng kham nổi.
Vua khen rằng:
— Ai ngời trong đám ngựa kéo xe muối, mà có ngựa kì-kí[1] thế này!
Mới sai Đỗ-khắc-Chung, giả tiếng cầm thư đến Đông-bộ-đầu cầu hòa.
Bấy giờ Thoát-Hoan đóng quân tại mặt bắc, chỉ có Ô-mã-Nhi đóng ở Đông-bộ-đầu. Khi trước quân Nguyên bắt được Nam-quân, thấy người nào cũng thích mực vào cánh tay, hai chữ: « Sát-Đát »[2]. Quân Nguyên nổi giận, giết sạch cả bọn ấy. Khi nay Đỗ-khắc-Chung phụng mệnh đến Đông-bộ-đầu. Ô-mã-Nhi bừng bừng nổi giận, quát mắng rằng:
— Quân mày sao dám thích chữ xấc như thế?
Khắc-Chung khoan thai thưa rằng:
— Chó nhà ai biết chủ nhà ấy, không phải chủ thì cắn. Việc thích chữ đó, là tự bụng trung nghĩa của họ, họ tức thì họ thích vào tay, chớ có ai xui!
Mã-Nhi lại quát rằng:
— Đại quân đến đây sao, không giữ lễ phép đón rước cho tử tế, mà lại dám kháng cự?
