Trang:Hoang Le nhat thong chi.pdf/564

Trang này đã được hiệu đính, nhưng cần phải được phê chuẩn.
— 562 —

một ngón tay nhỏ bên trái làm bằng. Những người có thẻ đều phải đeo luôn trong mình, gặp khi xét hỏi thì đưa ra trình. Thẻ ấy gọi là « tín bài ». Ai không có, tức là dân lậu, sẽ bị bắt đi xung quân và phạt tội các người tổng-trưởng, xã-trưởng của họ.

Sổ đinh xong rồi, lại chiếu lệ cũ, cứ ba suất đinh bắt một tên lính. Vì sợ dân đinh trốn tránh, ngài lại sai các viên phân-quản đem lính đóng ở các xã để tra số đinh và bắt những kẻ đáng phải ra lính. Dân-gian không chịu nổi sự phiền-nhiễu, lắm kẻ lánh vào các nơi rừng núi khe suối để trốn.

Bấy giờ có người ở làng Ngọ-điền, huyện Thạch-hà trấn Nghệ-an tên là Trần Phương-Bỉnh nguyên là con viên tiến-sỹ Trần Danh-Tố, nhất-định không đeo tín-bài. Trấn-thủ Nguyễn-Diêu phục là một người khí khái, tha không bắt tội.

Bỉnh vốn là bậc thông-minh nhanh-nhẹn, rất có khí-tiết, hay ngâm thơ để tỏ chí mình. Có hai câu rằng:

« Trung trường ám-tích kiền khôn hận,
Diện mục không tàm nhật nguyệt cư. »

Tạm dịch ra rằng: