Trang:Hoang Le nhat thong chi.pdf/492

Trang này đã được hiệu đính, nhưng cần phải được phê chuẩn.
— 490 —

4•) Người Nam đánh trận hay dùng sức voi. Lối đó nội-địa không quen, nên hễ gặp phải, ắt đều chạy trước để tránh. Nhưng không biết rằng: sức voi tuy khỏe, nó cũng là thân máu thịt, không thể địch lại hỏa-khí của ta. Nếu như thấy voi ra trận, xa thì bắn súng, gần thì dùng cung và đao, khiến nó bị đau mà chạy lật lại, dầy séo lẫn nhau, quân ta thừa-cơ tiến lên mà chém, quyết là phải thắng. Cần phải nói cho mọi người biết rõ như thế mới được.

5•) Quân Nam không có « sở-trường » gì khác. Họ chỉ dùng các « ống phun » làm thứ lợi-khí. Thứ lợi-khí đó gọi là « Hổ lửa » Trong khi hai quân giáp nhau, trước hết họ dùng vật ấy đốt cháy quần áo người ta, để cho người ta phải lui. Nhưng cái thuật ấy, cũng chỉ như thế mà thôi, so với súng-ống của ta, còn kém xa lắm. Hiện đã chế sẵn vài trăm « lá chắn » bằng da trâu sống, nếu gặp « ống phun » của người Nam phun lửa, quân ta một tay cầm lá chắn đỡ lửa, một tay cầm gươm chém bừa, chắc họ sẽ phải lướt ngā;

6•) Đại-binh đi đường, nếu gặp khe suối, giòng sông, những chỗ nước sâu, thì phải