— 358 —
— Mệnh phải như thế.
Kỷ nói:
— Quân-tử có khi không cần theo mệnh. Chế được mệnh chỉ cốt ở mình. Ví như đánh bạc, đồng tiền một sấp một ngửa. Ta theo kẻ được mà đánh, thiên-hạ sẽ khen ta giỏi đánh bạc.
Sán đáp:
— Đó là phường cờ bạc, không phải đạo người quân-tử. Ta nghe trong sách có câu « vi thần tử trung »[1]. Đấy là lời dạy của đời xưa.
Hai người biết là không cướp được bụng Sán, liền ra và bảo với nhau:
— Nhà Hán có Tô Tử-Khanh, nhà Lê có Trần Công San. Đáng thương, nhưng cũng đáng ghét.
Tình-cờ lúc đó vừa có thư của vua Tây kể các tội-trạng của Bắc-bình vương và sắp phái quân tiến đánh. Tướng sĩ của Bắc-bình-vương cũng có ít kẻ trốn đi. Bắc-bình-vương bèn bảo với Trần Văn-Kỷ:
- ▲ Kẻ làm tôi phải vì lòng trung mà chết.
