nàn như vậy, nên khi sắp chết, Quán mới tự-phụ như thế.
Sau khi Tông và Quán đã mất, thiên-hạ ai cũng thương Tông và kính-trọng Quán là bậc nghĩa-khí. Rồi, truy-nguyên đến kẻ gây ra những thảm-trạng ấy, ai cũng quy-oán cho Nguyễn Hữu-Chỉnh.
Chỉnh cũng tự biết như vậy.
Trong hồi vì nợ tiền quân, bị bắt vào ngục, Chỉnh có gặp một người là Đỗ Thế-Long, quê ở Hoàng-liệt, huyện Thanh-trì, lúc ấy vì tội gì đó, cũng cùng bị giam với Chỉnh. Long là một người giảo-hoạt, và có tài làm những bài hát quốc-âm, không kém gì Chỉnh. Lúc Chỉnh ở Tây-sơn ra, Long vẫn còn ở trong ngục. Chỉnh đến kinh-sư tức-thì sai người thả cho Long ra và đãi làm bậc thượng-tân, thường-thường hỏi-han về các công việc nhà nước. Long biết thế nào thì nói thế ấy, không hề giấu Chỉnh điều gì. Chỉnh cũng tin Long, Long nói sao thì Chỉnh nghe vậy. Hôm ấy Chỉnh thấy Tông chết, bèn bảo với Long:
— Chúa không chịu tin lòng ta, nên mới tự mình hủy-hoại đời mình. Nếu Chúa còn
