Trang:Giấc mộng lớn.pdf/35

Trang này cần phải được hiệu đính.
— 35 —

các anh em bà con ở Phủ-lý ra đón, rất là đông vui. Phục Phủ-lý ít lâu, rồi lên thăm Hanoi; bán dẻ mấy thứ sách, nhờ miếng đất làm nhà ở Vĩnh-Yên. Ba gian nhà cỏ, nửa mẫu đồi cây, hoa nội chim rừng, đèn giăng quạt gió, có thể cho là một đoạn đại-kết-thúc ba mươi sáu năm Tản-đà Nguyễn-khắc-Hiếu vậy.

Nguyên miếng đất đó, là một cái mỏm đồi, góc gò, thuộc thôn Yên-Lập, xã Định-trung, huyện Tam-dương, tỉnh Vĩnh-yên. Đường ô-tô ở Hà-nội lên Tam-đảo, đến đó rồi quanh lên về tay hữu; dẽ về tay tả thời là đường qua con đường sắt ra tỉnh, rồi đi lên Việt-trì, Tuyên-quang. Ngoài đường ô-tô, bên dưới có cái đầm, gọi là đầm Láp, tức là lấy tên theo tên chữ của thôn Yên-lập; tục gọi chỗ đó tổng danh là dốc Láp, cũng nghĩa thế, Trông về phía tây, chính là núi Tản-viên Sơn-tây. Đối với Tản-viên, bên này là Tam-đảo. Cùng phía Tam-đảo mà ở gần ngay trái đồi cao gần đó, cách có một con đường ô-tô, là văn-miếu thờ đức thánh Khổng. Về phía Tản-viên, chỗ đồi cao cây lớn, thế chấn cả toàn tỉnh, thời là dinh quan công-sứ Vĩnh-yên. Dưới chỗ dinh quan Công-sứ Vĩnh-yên, một khu bình-địa về bên đây, là phố là chợ. Bên kia chợ, bên này đầm Láp, một con đường sắt cao cao đó, ấy là đường xe hỏa tự Hanoi qua đó đi Việt-trì, Yên-bái, Lào-cai; ga Vĩnh-yên ở về phía nam đó. Trông về phía nam, tức là mặt Hanoi thời một con đồi cao chụi, ba khúc nằm ngang. Ngoài con đồi chụi ấy, xa trông tuy cũng có mỏm núi cao, chòm cây xanh, song tưởng như mặt biển chân giời, Thái-bình dương, Ấn-độ-dương, con đường vô hạn. Bên trong miếng đất ấy, có nhiều nóc nhà gianh nhỏ cũ, tức là thôn Yên-lập dân cư. Phía trước về bên trong, một khu rừng rậm cây cao, cũng là liên-khu mà chủ-nhân lưu lại để hằng năm lấy củi. Nguyên mình từ lúc lên tìm kiếm chỗ đất đó, chỉ là trải phong-trần đã lắm, muốn chui hình náu bóng chốn rừng xanh cây rậm, để tiện cùng vợ con ăn rưa muối ngô khoai. Lại khổ vì cái sinh-nhai quốc-văn còn tất phải liên-lạc với mấy chỗ nhà in ở Hanoi, thời không thể ở xa được lắm, như các nơi Phú-thọ, Lào-cai. Hiện nay Vĩnh-yên Dốc-láp với Hanoi khứ hồi, mỗi ngày bốn chuyến xe lửa, hai chuyến xe hơi, thật là tiện sự vãng lai vậy. Những cảnh vật ở quanh miếng đất đó, các thứ hoa thiên-sản để vui