Trang này cần phải được hiệu đính.
xlii
song nếu đặt vần bình, thì phải giữ mỗi tiếng rốt trong câu câu thứ bốn cách đối, và tiếng rốt trong câu thứ hai liên đối, và tiếng rốt trong câu thứ sáu cách đối cho bình, cùng hạp một vần cùng nhau từ đầu bài văn cho đến cùng ; bằng muốn đặt vần trắc thì mỗi tiếng rốt cũng phải đặt cho trắc cùng hạp một vần với nhau như vậy, ta cũng sẽ chỉ đều ấy trong thể thức sau nầy nữa cho dễ hiểu.
Mẫu văn đặt vần bình.
| Hỡi ôi. | |||
| Câu thứ 1 cách đối. | Phép chúa khiến đổi dời, | ||
| Câu thứ 2 cách đối. | Cơ hội ấy ai không thảm thiết, | ||
| Câu thứ 3 cách đối. | Hễ ngừơi đời sống thác, | ||
| Câu thứ 4 cách đối. | Cớ sự nầy ốt đã rõ ràng.* | ||
| Câu thứ 1 liên đối. | Tưởng đến lòng nên chua xót. | ||
| Câu thứ 2 liên đối. | Nghe thôi dạ rất thảm thương.* | ||
| Nhớ cha xưa. | |||
| Câu thứ 1 liên đối. | Vốn dòng sang trọng, | ||
| Câu thứ 2 liên đối. | Nên đấng khôn ngoan. | ||
| Câu thứ 1 cách đối. | Bé nương ấm thung huyên, | ||
| Câu thứ 2 cách đối. | Hằng cấp củm văn phòng bốn bạn, | ||
| Câu thứ 3 cách đối. | Lớn trổ tài tùng bá, | ||
| Câu thứ 4 cách đối. | Khéo dửng dưng danh lợi hai trường.* | ||
| Câu thứ 1 cách đối. | Lòng dốc lòng khí tục tinh tu, | ||
| Câu thứ 2 cách đối. | Chẳng chuộc xe vời ngựa rước, | ||
| Câu thứ 3 cách đối. | Chí quyết chí siêu phàm nhập thánh, | ||
| Câu thứ 4 cách đối. | Y thà níp đội bầu mang.* | ||
| Câu thứ 1 cách đối. | Vun đức quén nhơn, | ||
| Câu thứ 2 cách đối. | Rèn bảy khắc tiết ngời gương rạng, | ||
| Câu thứ 3 cách đối. | Nắm mình sửa tính, | ||
| Câu thứ 4 cách đối. | Chống ba thù ngút bạt gía tan.* | ||
| Câu thứ 1 cách đối. | Thương là thương hay thủ ngãi quyết xá sinh, | ||
| Câu thứ 2 cách đối. | Khi đang thế hiểm gập ghềnh, | ||
| Câu thứ 3 cách đối. | Cũng gượng gạo chơn trèo đèo tay chống gậy, | ||
| Câu thứ 4 cách đối. | Cám làm cám đã tận tâm thêm kiệt lực, | ||
| Câu thứ 5 cách đối. | Ở giữa chiến trường chật hẹp, | ||
| Câu thứ 6 cách đối. | Chiu lao đao ngày dãi nắng tối dầm sương.* | ||
| Ôi. | |||
| Câu thứ 1 liên đối. | Bình chìm trâm gãy, | ||
| Câu thứ 2 liên đối. | Núi lở sét ran.* | ||
| Câu thứ 1 liên đối. | Mây sầu giăng tở mở, | ||
| Câu thứ 2 liên đối. | Mạch thảm chảy mê man.* | ||
| Câu thứ 1 cách đối. | Chớ chi gắng gổ một hai năm ra đến trường an. | ||
| Câu thứ 2 cách đối. | Việc hội thánh sửa sang rồi sẽ khuất, | ||
| Câu thứ 3 cách đối. | Chẳng nữa lần hồi năm bảy tháng trở về Gia định, | ||
| Câu thứ 4 cách đối. | Cho chúng con thấy mặt kẻo lòng thương.* | ||
| Hơ ôi thương thay. |
