Trong luật ta cho cha mẹ và chồng có quyền nhiều. Đạo cha con xem ra thì chỉ còn thấy nhửng kẽ tay lấm chơn bùn còn biết căm cúi lo làm để nuôi cha mẹ, chí như bọn thượng lưu, trung-lưu thì ta không còn thấy đến chữ hiếu nửa.
Bọn ấy phần nhiều mượng những lốt lể nghĩa rất kỳ khôi của bọn tà-nho mang vào đễ che miệng thế-gian chớ không có một chút gì gọi là hiếu là thuận cả. Nào là nằm đường, nào là chống gậy, nào là khóc mã, nào là ở dơ nhưng kỳ trung có thương xót có yếu đuối gì đâu, chỉ đem một trò giả dối diển ra trước mặt mọi người mà thôi vậy. Chẳng những bọn ấy giã dối trong khi cha mẹ họ tử hậu mà trong lúc sanh tiền họ cũng không ăn ở thật lòng.
Về đạo vợ chồng thì ta vẩn nói là « phu-xướng phụ-tùy » là « thiếp phụ dỉ thuận vi chánh » là « xuất giá tùng phu », song ta coi thì rút cục lại nhà nào thuận hòa tức là vợ chồng nhà ấy có đạo-đức có tính-cách ngang nhau mới được thế. Nếu nhà nào vợ khôn hơn chồng thì vợ làm chũ. Xem đó thì cũng đũ biết rằng sự gì gầy dựng ra không theo tánh tự-nhiên của loài người thì dẩu có quyền chuyên-chế mạnh đến đâu cũng không buộc người ta theo được.
⁂
Bàn đến quốc-gia luân-lý thì tôi xin thưa rằng, nước ta tuyệt nhiên không có. Tôi xin nói tạm rằng quốc-gia luân-lý của ta từ xưa đến nay chỉ ở trong vòng chật hẹp hai chữ vua và tôi. Không nói đến « dân và nước » vì dân không được bàn đến việc nước!
Vua là gì? Vua là người cầm quyền chánh trong nước, là người đầu sõ trong một bộ-lạc ấy, hoặc là người anh-hùng thấy dân đồ thán ra đánh đổ cường quyền khôi-phục lấy đất nước cũa ông cha đễ lại rồi tự đặt lên làm chúa-tể cã muôn người, hoặc là người gian-hùng nhơn thời ly-loạn dùng mưu quỉ chước thần đánh đổ con cháu một giòng vua nào rồi tự đặt mình lên cái địa-vị ấy, hoặc người cùng một nước đánh nhau đặng cầm quyền chuyên chế, hoặc người nước ngoài, lấy sức mạnh đến đánh đặng cầm lấy chia hóa quyền lợi. Nói tóm lại vua là người lấy quyền người làm quyền mình, lấy quyền công làm quyền tư, lấy đất người làm đất mình, lấy đất công làm đất tư vậy.
