Trang:Co xuy nguyen am.pdf/103

Trang này đã được hiệu đính, nhưng cần phải được phê chuẩn.
— 94 —

Trung-cổ 2 đoạnLúc ở nhà, nhờ mẹ nhờ cha; về nhà người, nhờ chồng nhờ con, nhé! Khôn chẳng qua nhẽ, khỏe chẳng qua nhời; chớ bắt chước người đời xỏ-chân lỗ-mũi chi lăng-nhăng. Nhủ này con! nhủ này con! Đi đến nơi, về đến chốn, việc nhà việc cửa cho siêng-năng; hỏi thì nói, gọi thì thưa, thờ mẹ thờ cha cho có lễ. Kính lấy đấy, răn lấy đấy! Liệu học ăn, học nói, học gói, học mở. Khi anh nó hoặc ra xan-xát chi nhời, cũng tươi, cũng đẹp, cũng vui cười; chớ như ai những thói nhà-ma, mà hoặc tính con-cà con-kê chi kể-lể.

Lúc ở nhà, là mẹ là con; về nhà người, là dâu là con, nhé! Khôn cho người giái, dại cho người thương; chớ bắt chước người-thế mặc-áo qua-đầu chi khủng-khỉnh. Nghe chưa con? Nghe chưa con? Ăn có nơi, nằm có chốn, nhời ăn nết ở cho ra tuồng; gọi thì dạ, bảo thì vâng; thờ mẹ thờ cha cho phải phép. Kính vậy thay, răn vậy thay! Chớ cậy khôn, cậy khéo, cậy duyên, cậy tài. Khi anh nó hoặc tác bừng-bừng chi sắc, thì lạy, thì van, thì lễ phép, đừng học chi những tuồng đĩ-dại, mà hoặc rút dây-mơ rễ-má chi lôi-thôi.

Hậu-cổ 2 đoạnĐời có kẻ: Xem chồng như đứa ăn đứa ở, thậm đến điều mày-tớ chi khinh. Chẳng nghĩ rằng khôn ngoan cũng thể đàn-bà, dẫu rằng vụng-dại cũng là đàn-ông; chẳng suy chẳng nghĩ, lại ra điều cả vú lấp-miệng-em; sao không biết xấu-chàng hổ-ai chi lý? Mẹ khuyên con giữ đạo cương-thường, khôn hèn cũng chịu, hay dở cũng đành, chớ hoặc khoe vênh-vểnh chi môi,[1] thời cái đạo làm dâu là mới phải vậy. Chẳng thế mà: miệng thế đong-đưa, đầu-cua tai-ếch, thời nói dai nên truyện, cha con ninh-bất[2] mang vớ-cọc chi cười.

Đời có kẻ: Giận chồng mà đánh cái đánh con, thậm đến nỗi mày-tao chi quá. Chẳng nghĩ rằng ngu-si cũng thể chồng ta, dẫu rằng khôn-khéo cũng ra chồng người; bạ nói bạ ăn, lại ra điều múa-rìu qua-mắt-thợ; sao chẳng biết già-đòn non-nhẽ chi cơ? Mẹ khuyên con lấy điều hiếu thảo, roi vọt cũng chịu,


  1. Từ đây giở xuống có bản chép rút là: Khi thầy nó giận quá hóa nên càn, mẹ con ninh bất chịu bèo trôi chi tiếng.
  2. Nghĩa là sao chẳng, là phải chịu tiếng chê cười.