cái tập quan tổ truyền của dân nuớc Nam là cái thói tôn hiền kính trưởng; ở trong xã-hội, người nào hơi có tài-trí có học-thức, có danh-vọng hơn người một chút thì kẻ bình dân tự nhiên đem lòng kính trọng, phục tùng, không đợi cái oai-lực hiếp chế gì, mà tự đâu trong óc trọng tài chuộng đức đã đầm thấm sâu mấy ngàn năm, cái tâm lý phổ thông của mọi người coi ra, ngoài đối với người trưởng thuợng cũng như ở trong nhà đối với bậc cha anh bảo gì cũng nghe, sai gì cũng được. Nay tuy bị cái lý thuyết bình đẳng tự do dân chủ, dân-quyền, làm cho người ta hiểu lầm nghe lạc, một số ít k ẻthiếu niên mất dạy cũng có ngang tàng ngỗ ngược, không còn cái tâm lý ấy như lúc cổ thời; nhung một cái tập quán tổ truyền đã mấy nghìn năm, một số rất ít ngang tàng ngỗ ngược đó vẫn chưa có chút thế lực gì lay động nổi cái nền móng thân-thượng tôn-trưởng tự lâu đời, trong phần đông vẫn chưa đổi cái bụng kính sợ phục tùng đối với những người tài cả đức to phẩm long vọng trọng. Cái hạng người đã được nhân dân kính sợ phục-tùng sẵn mà nếu lại được Chính phủ thành tâm hợp tác, đuợc Chính-phủ tin cạy, ủy thác làm tai mắt tay chân thì tài đức của họ càng thêm tín dụng với dân, phẩm vọng của họ đối với dân càng thêm long trọng, họ dắt dân đi ngược là ngược, họ dắt dân đi xuôi là xuôi. Họ đã tin chắc hợp tác với Chính phủ là ích nước lợi dân, họ lấy đó làm sự nghiệp, làm danh dự cho họ về sau thì họ tất đem hết lòng hết sức xua cả nhân-dân vào trong vòng hợp tác; ai cũng trung thành với Chính-phủ, đâu cũng trông nhờ về Chính-phủ thì còn ai đâu phản-đối Chính-phủ mà bảo bọn cách mệnh ở ngoài còn mong phiến-biến, quân xích-nga cộng-sản còn ngõi tuyên truyền.
Nên giám đoan quyết với Chính phủ bảo hộ rằng: quả thật Chính-phủ bảo-hộ thành tâm hợp tác với dân đảng chân chính người Nam, cùng nhau hiệp lực đồng tâm thục hành cải-cách, đúng như mấy điều trên kia đã nói thì trong xứ này chẳng bao giờ có biến loạn như mấy năm gần đây nữa vậy. Cả dân nước Nam chúng tôi mong lắm; mà tôi tưởng như thế thì cái quyền lợi nước Pháp ở Đông-dương, cái thanh thế của nước Pháp ở Thái-bình-dương cũng may lắm! Xin quan thượng-thư thuộc địa Pháp ngài xét kỹ cho.
Còn một vấn đề hiện đương khẩn yếu nữa là cái vấn đề kinh-tế khủng hoảng ngày nay; cái nạn khủng hoảng chung cả thế giới, thì tôi không dám bàn, nhưng cái tình hình khủng hoảng riêng ở
