dưởng cái giáo dục thuần khiết; như lòng ái quốc, như lòng hiệp quần, như lòng công ích, tất là cầu cho thật thà hết sức, không một thí gì dối trá để cho người ta nghi ngờ, thế thời cái cội gốc làm quốc dân rất tốt đã kiên cố rồi; lại thứ nữa, là phải châm chỉ cầu cho được trí thức mở mang, như thế nào là lợi dụng được, như thế nào thì hậu sanh được, như thế nào mà rộng đường kinh tế, mà lợi ích cho nhơn quần, tất phải mổi việc mổi theo trên đường khoa học mà cầu cho trí thức mới mỗi ngày mổi phát đạt để cho vừa cung cấp sự yêu cầu trong xả hội, lại như thế thời cơ sở làm quốc dân tốt đả dày dặng rồi; mà còn lại một sự rất là cần cấp thời không chi bằng châm chĩ về đường thể dục, sách tây có nói rằng: Cái tinh thần mạnh mẻ thường gởi nơi thân thể mạnh mẻ: (l' âme sainte doit être dans un corps sain). Người nước ta ở đời khoa cữ quí trọng các gián thầy đồ, lưng dài tốn vải, ăn no lại nằm, đả thành ra một cái bịnh gần chết mà không có thuốc chữa, đến lúc bây giờ, sóng Âu-Châu ấp vào người ta coi chừng đã tĩnh dậy, nhưng mà công phu về đường thể dục còn chưa nghiên cứu đến nơi, cái bổn tánh mình lười nhác đã quen nết lâu ngày, lại nhiều đều thói đãng, tính dâm dê cho hại đến sanh mạng, người ta lấy thế làm sự thường, không lo tính đường cải cách, nào là công khoá về đường thể tháo, nào là lợi ích về cách vận động....... cách vận động người ta không có xét tới nơi, trong một ngày có 12 giờ, nữa thì ngồi chết trước cuộc bạc bài, nữa thì nằm chết về bên đèn thuốc phiện, vận động đã không có công phu, thì huyết mạch lấy gì mà lưu thông, huyết đình mạch trệ, thân thể phãi hèn ốm cho rồi, dân mới hoá ra nô-lệ, mới hoá ra nước binh phu. Thế thời thể dục bất cận lưu đọc biết bao nhiêu mà kể, bây giờ phải lo đường thể dục thứ nhứt là siêng vận động thì phải có thời giờ mà không hề dáng đoạn;
Trang:Bai dien thuyet cua cu Phan Boi Chau ngay 17 Mars 1926.pdf/9
— 5 —
