Còn vì sao nữa? Chúng tôi đều hơi mỉm cười. Thày cũng mỉm cười, nói tiếp:
— Các anh đều cho là tại anh Tỳ lười, có phải không? Tôi cũng vẫn tưởng thế. Nhưng mà không! anh ấy không thuộc chỉ vì anh ấy không có thì giờ.
Đến đây thì chúng tôi không mỉm cười nữa; chúng tôi cười thật to: chưa bao giờ thầy giáo chúng tôi riễu cợt một cách có duyên đến thế... Nhưng thầy bỗng đứng lên, ra hiệu cho chúng tôi đừng cười nữa:
— Tôi có nói đùa đâu? Tôi nói thật. Anh Tỳ không được học. Anh là trẻ bồ côi, cả bố lẫn mẹ đều chết cả. Anh ở với bác. Bác anh ban ngày cho anh đi học, nhưng tối về bắt đi bán lạc rang hay mía, bưởi, bánh, kẹo đến mười giờ đêm, có khi mười một hay mười hai hai giờ không biết chừng.
Rồi thầy kể lại cuộc gặp gỡ tình cờ, nó đã khiến thầy tìm ra cái bí mật của anh Tỳ bồ côi...
— Tối hôm qua, thầy chơi ở nhà một người quen đến tận khuya mới ra về. Đường phố đã vắng. Chỉ còn một vài cái xe thưa thớt đứng đón khách ở một hiệu ăn ở đấy ra. Và quá mấy bước nữa là một đoàn xe gác ở bên đường đợi tan rạp hát. Cũng có dăm ba đứa trẻ bán hàng đánh rời với nhau ở ngay cửa rạp. Đi quá rạp hát, thầy bỗng để ý đến một tiếng học trò học bài « người gieo mạ »
