Quan hải

by Nguyễn Trãi

Nguyên văn chữ Hán	Phiên âm Hán Việt	Dịch nghĩa
樁木重重海浪前 沉江鐵鎖亦徒然 覆舟始信民猶水 恃險難憑命在天 禍福有媒非一日 英雄遺恨幾千年 乾坤今古無窮意 卻在滄浪遠樹烟	Thung mộc trùng trùng hải lãng tiền ; Trầm giang thiết tỏa diệt đồ nhiên[1]. Phúc chu thủy tín dân do thủy[2] ; Thị hiểm nan bằng mệnh tại thiên. Họa phúc hữu môi phi nhất nhật ; Anh hùng[3] di hận kỷ thiên niên. Càn khôn kim cổ vô cùng ý, Khước tại thương lang viễn thụ yên[4].	Cọc gỗ lớp lớp trồng trước sóng biển ; Xích sắt ngầm dưới sông cũng vậy thôi. Thuyền bị lật mới tin rằng dân là như nước ; Cậy đất hiểm cũng khó dựa, mệnh là ở trời. Họa phúc có manh mối không phải một ngày ; Anh hùng để mối hận mấy nghìn năm sau. Lẽ của trời đất và xưa nay, thực là vô cùng. Vẫn là ở chỗ sắc nước bát ngát, cây khói xa vời.

   

---

---

Chú thích

1. ▲ Đóng cọc lim ngăn cửa biển và căng xích sắt ngăn cửa sông là nhắc việc Hồ Quý Ly phòng thủ mặt biển chống giặc Minh
2. ▲ Hồ Quý Ly thất bại là vì dân không ủng hộ. Xưa có câu « Nước hay chở thuyền mà cũng hay lật thuyền » cũng như dân ủng hộ nhà vua mà cũng hay lật đổ nhà vua
3. ▲ Anh hùng: Nguyễn Trãi thi đậu và làm quan ở đời Hồ, vẫn xem Hồ Quý Ly là anh hùng, tuy thất bại
4. ▲ Cái vô tận, vô cùng của không gian và thời gian thể hiện ở chỗ cảnh xa mù bát ngát này