Luân lý giáo khoa thư - Lớp Sơ đẳng/II/6

5. — Tỉnh.— Các quan.— Chức-vụ của các quan.

Tỉnh là một hạt cai-trị, có quan Công-sứ thay mặt quan Thống-sứ đứng đầu. Còn quan ta thì có quan Tổng-đốc hay quan Tuần-phủ coi việc cai-trị dưới quyền quan Công-sứ. Hoặc khi có tỉnh nhiều việc, thì Nhà-nước lại đặt thêm quan Thương-tá để giúp việc quan Tổng-đốc hay quan Tuần-phủ. Ở tỉnh-lỵ lại có tòa án đệ-nhị-cấp xử những việc hộ việc hình, có quan Án-sát giữ việc tra hỏi.

Tỉnh chia làm phủ, huyện, có Tri-phủ, Tri-huyện đứng đầu.

Ở mạn Thượng-du, thì có Quản-đạo đứng đầu tỉnh, và các Tri-châu coi các châu.

Chức-vụ các quan Tri-phủ, Tri-huyện và Tri-châu là coi những việc cai-trị trong hạt, xét việc án sơ-cấp, thi-hành những nghị-định của quan trên, đề-phòng trong hạt cho được yên ổn, giữ-gìn đê-điều và trông nom thuế-má. Ở những hạt có nhiều việc, thì có trợ-tá hay bang-tá giúp việc.

Các Nam quan ở Bắc-kỳ thì do quan Công-sứ thay mặt quan Thống-sứ mà kiểm-soát. Các quan là người Nhà-nước đặt ra để thi-hành pháp-luật đã định, đề phòng bị sự biến-loạn, để trừng-trị kẻ gian-phi.

Toát yếu. — Tỉnh thì có quan Công-sứ đứng đầu, và có quan
Dinh quan Tổng-đốc. Tổng-đốc, Tuần-phủ hay Quản-đạo, hoặc khi có quan Thương-tá giúp việc. Lại có quan Án-sát tra hỏi việc án-từ. Tỉnh chia làm phủ, huyện, châu, có quan Tri-phủ, Tri-huyện hay Tri-châu đứng đầu. Các Nam quan do quan Công-sứ thay mặt quan Thống-sứ kiểm-soát.

Câu hỏi. — Quan tỉnh thì có những ai? — Chức vụ quan tỉnh có những gì? — Đứng đầu phủ, huyện hay châu thì có ai? — Các Nam quan thuộc quyền ai?