Luân lý giáo khoa thư - Lớp Đồng ấu/12
12. — Tôi-tớ trong nhà.
Tôi-tớ ở với mình, giúp công việc cho mình, cũng như người nhà mình. Mình phải lấy bụng khoan hòa, nhân ái, công bằng mà xử với tôi-tớ.
Tiểu dẫn. — Cách đối đãi tôi-tớ.
Người cha mắng anh Mậu.
Một hôm, anh Mậu đang quát mắng[1] đầy tớ, người cha thấy vậy, mới bảo rằng: « Kẻ đầy tớ ở với ta, giúp ta được bao nhiêu công việc: nào quét nhà, gánh nước, nào chẻ củi, nấu cơm, làm đủ mọi việc, thật là vật-vả khó nhọc. Ví không có đầy tớ, liệu con có làm lấy được không? Vậy đối với đầy tớ, ta phải nên ăn ở cho có lượng, đừng có hơi một tí[2] đã quát-tháo[1] lên như thế. »
Giải nghĩa. — Khoan hòa = bụng rộng-rãi. — Nhân ái = hiền lành. — Có lượng = có bụng thương kẻ dưới.
Câu hỏi. — Tại làm sao người cha mắng anh Mậu? — Đầy tớ giúp ta những việc gì? — Chủ nhà phải ăn ở với đầy tớ thế nào?
Cách-ngôn. — Người ở xét công.
Chú thích